kopalnia – Zabytkowa Kopalnia Srebra

Ratownicy i policjanci podczas ćwiczeń na wysokościach

Szyby Anioł i Żmija po raz kolejny zostały wykorzystane jako miejsce na specjalistyczne ćwiczenia. 13 stycznia w Zabytkowej Kopalni Srebra odbyło się szkolenie ratowników górniczych oraz policyjnych pirotechników, którzy doskonalili umiejętności pracy na wysokości.

Mundurowi podzielili się na dwie grupy n- pierwsza realizowała założenia szkolenia na wieży szybowej kopalni, a druga trenowała wykorzystanie technik linowych pod ziemią w szybie Żmija.

Służby ćwiczyły sytuację zagrożenia życia ludzkiego oraz mienia (ewakuacja osoby uwięzionej w szybie górniczym i na wysokości, a także rozpoznanie oraz neutralizacja ładunku wybuchowego na terenie kopalni). Wymiana doświadczeń pomiędzy ratownikami i policjantami, pozwoli odpowiednio przygotować ich na podjęcie wspólnych działań ratowniczych podczas wypadków.

Na zaproszenie Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu w szkoleniu wzięli udział policjanci z Nieetatowej Grupy Rozpoznania Minersko-Pirotechnicznego z terenu województwa śląskiego, wspierani przez policjantów z Samodzielnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji w Katowicach. Był to już drugi taki trening na wysokościach w tarnogórskiej kopalni (pierwsze szkolenie odbyło się 10 października 2022 r.). Po części praktycznej szkolenia odbyło się oficjalne podsumowanie, w którym udział wziął Komendant Powiatowy Policji w Tarnowskich Górach mł. insp. Sławomir Bylicki, przedstawiciele Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego oraz zaproszeni goście.

Kopalnia bez barier w wyjątkowym przewodniku

„Śląskie bez barier” to nowy przewodnik turystyczny Śląskiej Organizacji Turystycznej, opracowany z uwzględnieniem potrzeb szczególnej grupy turystów, jakimi są niepełnosprawni, osoby starsze lub rodziny z małymi dziećmi. Jedną z propozycji jest zwiedzanie Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Tarnogórski obiekt nazywany jest kopalnią bez barier, ponieważ po budynku oraz trasie turystycznej pod ziemią, można poruszać się bez żadnych ograniczeń np. ruchowych lub wiekowych.

Jedyny taki przewodnik dla każdego

Przewodnik został podzielony na rozdziały, w których znajduje się 68 gotowych propozycji wycieczek po województwie śląskim. Każda posiada informacjami o jej długości, czasie przebycia oraz o tym jakie ciekawe obiekty turystyczne znajdują się na jej trasie i dlaczego warto się na nią wybrać. Zawiera również praktyczne wskazówki, np. gdzie zaparkować, czy można dojechać komunikacją publiczną oraz informacje o nawierzchni, poziomie trudności trasy, a nawet o tym, czy można ją pokonać samodzielnie, czy też potrzebny będzie asystent dla osoby z niepełnosprawnością.

Autorem opracowania jest wiceprzewodniczący Rady ds. Turystyki Osób Niepełnosprawnych Zarządu Głównego PTTK. Zaproponowane w przewodniku trasy i szlaki zostały zweryfikowane przez autora podczas wielokrotnych wycieczek, w tym z turystami poruszającymi się na wózkach. W przewodniku zostały opisane również wydarzenia oraz inicjatywy w województwie śląskim przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami.

Przewodnik „Śląskie bez barier” został wydany w wersji drukowanej w nakładzie 2 tys. egzemplarzy i dostępny jest w Śląskiej Organizacji Turystycznej. Został również umieszczony na oficjalnym portalu turystycznym województwa śląskiego – slaskie.travel.

„Śląskie bez barier” dostępne dla każdego TUTAJ.

Tarnogórskie UNESCO na początek i na koniec

„Tarnowskie Góry i okolice” to w sumie cztery wycieczki. 2 godziny 20 minut zajmuje pokonanie trasy miejskiej, która rozpoczyna się na parkingu obiektu wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – przy Zabytkowej Kopalni Srebra przy ul. Szczęść Boże 81 (w przypadku zjazdu pod ziemię trzeba doliczyć dodatkowe półtorej godziny).

– Na terenie kopalni znajdują się: sala kinowo-konferencyjna, restauracja, sklepy z pamiątkami i minerałami oraz parking. Tuż przy budynku kopalni znajduje się Skansen Maszyn Parowych. Wchodzimy na teren kopalni. Wejście posiada podjazd dla wózków inwalidzkich. Podjazdy oraz winda są również wewnątrz obiektu. Istnieje możliwość wypożyczenia składanego wózka inwalidzkiego. Spływ łodziami jest możliwy dla osób na wózkach, ale wcześniej należy to uzgodnić. Podziemna trasa turystyczna ma długość 1740 m, a podziemny przepływ łodziami odbywa się na odcinku 270 m. Po terenie skansenu możemy również zamówić przejażdżkę małą kolejką wąskotorową. Trasa przejścia ścieżką skansenu to odcinek ok. 400 m. Wychodzimy z kopalni, skręcamy w lewo do ul. Małej. Wzdłuż ulicy wyznakowany został czarny pieszy Szlak Segiecki. Po przekroczeniu obwodnicy (DK11 i DK78) kontynuujemy wędrówkę ul. Górniczą do rynku. Od kopalni to odcinek 2,6 km – czytamy w przewodniku.

Dalej przewodnik przybliża turystom zabytki na tarnogórskim rynku oraz wokół niego (ratusz, kościół ewangelicki, kościół pw. Św. Ap. Piotra i Pawła i Dzwonnica Gwarków). Wycieczka kończy się na jeszcze jednym obiekcie z listy UNESCO, czyli Parku Miejskim. Cała trasa ma niecałe 6 km.

Poza tym w powiecie tarnogórskim przewodnik poleca „spacer po parku w Reptach”, gdzie mieści się Sztolnia Czarnego Pstrąga, „przechadzkę po Śląskim Ogrodzie Botanicznym” w Radzionkowie lub „wyprawę do Bazyliki i na Kalwarię w Piekarach Śląskich”.

Kopalnia bez barier

Budynek, teren wokół niego i przede wszystkim podziemna trasa turystyczna są przystosowane dla osób z fizycznymi ograniczeniami. Od kilku tygodni Zabytkowa Kopalnia Srebra posiada certyfikat potwierdzający, że obiekt jest przyjazny niepełnosprawnym.

Kopalnia bez barier z certyfikatem

Kopalnia bez barier

Turystyka się odradza, więc można inwestować

W 2022 roku Zabytkową Kopalnię Srebra i Sztolnię Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach odwiedziło około 120 tysięcy turystów. To pierwszy dobry wynik po trudnym czasie ograniczeń epidemicznych. Turystyka się odradza, więc można myśleć o inwestycjach. Na terenie kopalni trwa remont maszynowni, gdzie powstanie miejsce edukacyjno-ekologiczne, określane roboczo jako Centrum Czterech Żywiołów.

UNESCO działa

Od stycznia do listopada w kopalni pojawiło się ponad 74 tys. turystów, a w sztolni – ponad 38 tys.

– To jeszcze nie jest rekord, ale turystyka się odradza i to bardzo dobry sygnał, który pozwala z nadzieją patrzeć w przyszłość, bo przypominamy, że nasza organizacja z własnych środków utrzymuje obiekty. Przed pandemią do Tarnowskich Gór przyjeżdżali goście z 90 krajów, teraz – mimo zniesienia ograniczeń covidowych – wciąż brakuje np. gości z Azji. Zwiększa się za to liczba zwiedzających z różnych części Polski i to też jest fajne, że odkrywają nas nasi rodacy – mówi Zbigniew Pawlak, Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.

To efekt dobrego i rozsądnego zarządzania światowym dziedzictwem oraz współpracy, jaką SMZT nawiązało w tym roku z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią. W lipcu GZM stała się oficjalnie pierwszym w historii organizacji partnerem strategicznym. 20 grudnia na konferencji prasowej Pawlak razem z Jackiem Brzezinką podsumowali pierwsze pół roku współpracy. Jak mówi Członek Zarządu GZM, nawiązanie współpracy z SMZT było dobrą decyzją dla wszystkich 41 gmin z woj. śląskiego, które tworzą naszą metropolię. Z jednej strony mamy możliwość troski o dziedzictwo, o które stowarzyszenie dba, a z drugiej strony możemy też czerpać inspirację, jak 250 lat temu mieszkańcy ówczesnych Tarnowskich Gór i okolic śmiało wdrażali nowoczesne rozwiązania technologiczne i tak naprawdę rozpoczęli wielką rewolucję przemysłową na ziemiach Górnego Śląska.

Była maszynownia, a będzie centrum żywiołów

Wzrost liczby turystów, a także współpraca z partnerami (GZM, Veolia, Politechnika Śląska) pozwalają myśleć o inwestycjach. W wolnostojącym budynku byłej maszynowni trwa remont, którego efektem będzie nowoczesne Centrum Czterech Żywiołów.

– Nazwa jest na razie robocza, bo koncepcja też dopiero się tworzy. Jak widać na zdjęciach, pomysłów jest kilka. Na pewno będzie to miejsce, w którym będziemy opowiadać o innowacyjności i edukować w temacie ekologii – mówi Pawlak i jak dodaje, remont maszynowni powinien zakończyć się jesienią 2023 r. (to tzw. ścieżka edukacyjna organizowana w ramach trwającej Akademii Wodnej firmy Veolia). Na tym jednak nie koniec inwestycji.

Cała narracja dot. wody, ziemi, ognia i powietrza nie zmieści się w jednym budynku, dlatego w planach jest budowa kolejnego. To perspektywa minimum czterech najbliższych lat. Jak na kopalnię przystało, obiekty połączą się ze sobą w podziemiach.

Spotkanie z legendarnym duchem Skarbnikiem w Zabytkowej Kopalni Srebra

Zjazd 40 metrów pod ziemię i zwiedzanie tarnogórskich podziemi z listy UNESCO to już samo w sobie wielka atrakcja. Dodatkową rozrywkę można zafundować sobie w Komorze Zawałowej. W trakcie wycieczki grupy zorganizowane zapraszamy na spotkanie z legendarnym Skarbnikiem.

Według słowiańskich wierzeń Skarbnik to duch zamieszkujący podziemia kopalni i strzegący jej skarbów. Uznawany był za władcę podziemnej krainy, do której zabierał górników ginących podczas pracy. Był postacią przychylną ludziom, ponieważ ostrzegał przed zbliżającymi się niebezpieczeństwami. Jednak wobec leniwych i niesolidnych bywał surowy oraz mściwy. Ukazywał się najczęściej pod postacią starego, brodatego górnika z kagankiem w ręku, ale mógł przybierać nawet postaci zwierząt.

Spotkanie ze Skarbnikiem w kopalni (w postaci starca z brodą) to inscenizacja, w czasie której turyści słuchają legend i historii związanych z tarnogórskim górnictwem kruszcowym. Atrakcja ta odbywa się w jednej z trzech wykutych w skale komór. Oferta skierowana jest przede wszystkim dla najmłodszych gości kopalni, ale ograniczeń wiekowych nie ma żadnych. Konieczna jest tylko wcześniejsza rezerwacja i kontakt z Biurem Obsługi Ruchu Turystycznego (+48 32 285 49 96 lub +48 32 285 29 81).

Skok przez skórę nowych przewodników, czyli Barbórka 2022

– Odtąd ci, na których ramieniu spoczęła szpada górnicza, a skóra ich biodra opasała, mają być jednakowo w rodzinie kopackiej traktowani i opieką starszych otoczeni – usłyszeli przewodnicy i członkowie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej podczas skoku przez skórę, czyli starej tradycyjnej ceremonii przyjmowania nowicjuszy do stanu górniczego, a tego dnia dokładnie do braci przewodnickiej. 4 grudnia w budynku Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach odbyła się Barbórka, podczas której prezes Zbigniew Pawlak symbolicznie pasował dziesięcioro nowych przewodników.

Nowych przewodników, którzy od kilku tygodni, a nawet miesięcy oprowadzają już turystów po kopalni i sztolni jest w sumie 10. Są to: Dorota Wolny, Dawid Gacki, Michał Gergiel, Ilja Kasjanov, Alan Pilarski , Marek Wrodarczyk, Seweryn Kolanek, Eugeniusz Tomanek, Wojciech Gross i Krzysztof Białasik.

Barbórka to wspomnienie patronki górników św. Barbary, dlatego świętowanie rozpoczęła msza święta, a później tarnogórska brać górnicza bawiła się podczas tradycyjnej biesiady przy dźwiękach Silesian Brass Quartet i Bigiel Band.

W wydarzeniu wzięli udział także burmistrz Arkadiusz Czech, starosta tarnogórski Krystyna Kosmala oraz burmistrz Michał Skrzydło. Przypominamy, że Urząd Miasta w Tarnowskich Górach, Starostwo Powiatowe w Tarnowskich Górach i Urząd Miasta w Miasteczku Śląskim to członkowie wspierający nasze stowarzyszenie, którzy wyciągnęli pomocną dłoń podczas pandemii.

Kopalnia bez barier z certyfikatem

– Od dawna wiem, że wasza organizacja oraz obiekty są przyjazne wszystkim, ale to, że jesteście przyjaźni osobom niepełnosprawnym, cieszy mnie szczególnie – powiedziała starosta tarnogórski Krystyna Kosmala podczas wręczania certyfikatu „Bądź Przyjazny” dla miejsc przyjaznych osobom niepełnosprawnym w powiecie tarnogórskim, który otrzymała Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. 29 listopada 2022 r. na sesji Rady Powiatu Stanisław Karcz, wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej odebrał wyróżnienie.

Kopalnia bez barier

Miejsca, które otrzymują certyfikat, muszą bez zarzutu spełniać wyznaczone standardy. Zarówno budynek kopalni, jak i trasa turystyczna pod ziemią są odpowiednio przystosowane (szczególnie osobom z ograniczeniami ruchowymi):

podjazd dla wózków
winda
miejsce parkingowe dla osób niepełnosprawnych
chodnik okrężny (część trasy turystycznej) dedykowany osobom niepełnosprawnym ruchowo
utwardzony spąg (podłoga pod ziemią)
a do tego także defibrylator AED zawieszony w kasie kopalni, taśmy, dzięki którym lepiej i łatwiej widać schody, przewijak w toalecie dla niepełnosprawnych, włączniki światła na odpowiedniej wysokości…

Dzięki udogodnieniom po budynku swobodnie mogą poruszać się m.in. osoby na wózkach inwalidzkich. Żadne fizyczne ograniczenia nie są przeszkodą, żeby zjechać 40 metrów pod ziemię i poczuć surowy klimat tarnogórskich podziemi. Labirynt korytarzy można także zwiedzać w każdym wieku i nawet z dzieckiem w wózku, który jeśli jest składany, może płynąć łodzią. Grupy zorganizowane mogą skorzystać z tzw. krótkiej trasy i chodnika okrężnego dedykowanego osobom niepełnosprawnym ruchowo.

„Bądź Przyjazny” w powiecie tarnogórskim

To już czwarta edycja akcji, której inicjatorem jest Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych działająca przy Starostwie Powiatowym w Tarnowskich Górach. Skierowana jest m.in. do właścicieli i kierowników sklepów, restauracji, kawiarni, banków, ośrodków kultury i urzędów, a celem jest stworzenie mapy miejsc przyjaznych dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

W tym roku zgłosiło się 6 miejsc, ale po weryfikacji certyfikat otrzymały 4 z nich. Razem z tarnogórską kopalnią certyfikat przyznano także Powiatowemu Urzędowi Pracy w Tarnowskich Górach, Restauracji-Winiarni Sedlaczek w Tarnowskich Górach oraz Restauracji Collina ze Zbrosławic.

Wszystkie miejsca można znaleźć na aktualizowanej co roku MAPIE.

Kopalnia bez barier

Święto Niepodległości z dźwiękami kopalni

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej zagrała koncert w Anneliese Brost Musikforum Ruhr w niemieckim Bochum. Najważniejszym punktem programu był Silver Concerto na klawesyn, orkiestrę smyczkową i dźwięki tarnogórskiej kopalni Adama Wesołowskiego. Na występ zaproszono 14 listopada 2022 r. z okazji Narodowego Święta Niepodległości.

Wykonawcy:
Marek Toporowski – klawesyn
Yaroslav Shemet – dyrygent
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej
Program:
Myroslav Skoryk – Melodia
Johann Sebastian Bach – Koncert klawesynowy d-moll BWV 1052
Johann Sebastian Bach – III Koncert Brandenburski G-dur BWV 1048 w wersji „industrialnej” (opr. Adam Wesołowski)
Adam Wesołowski – Silver Concerto na klawesyn, orkiestrę smyczkową i dźwięki Zabytkowej Kopalni Srebra

Współorganizatorzy:

Konsulat Generalny RP w Kolonii
Instytut Polski w Düsseldorfie
Kofinanziert im Rahmen des Mehrjahresprogramms NIEPODLEGŁA für 2017-2022
im Rahmen des Förderprogramms „Kulturelle Brücken” des Adam-Mickiewicz-Instituts

Silver Concerto to koncert industrialny na klawesyn, orkiestrę smyczkową i multimedia wykorzystujące dźwięki i obrazy zarejestrowane w kopalni. Aby podkreślić wyjątkowość tego miejsca, kompozytor wprowadził symbolikę na różnych poziomach. Każda z 4 części nawiązuje do historii miasta. Skomponowany został na zamówienie Urzędu Miasta Tarnowskie Góry, Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej i Pałacu w Rybnej. Koncert swoją premierę miał w 2019 r., ale wciąż można go słuchać na kanale You Tube:

Część 1:
https://www.youtube.com/watch?v=JC7vnda7Jps

Część 2:
https://www.youtube.com/watch?v=4vRYHkwDUKo

Część 3:
https://www.youtube.com/watch?v=XyPYEcnbL_o

Część 4:
https://www.youtube.com/watch?v=4FJ7rq76gKI

Jakie tajemnice skrywają stare maszyny parowe?

„Para buch, maszyny w ruch” to nowa gra terenowa dla całych rodzin, która jednocześnie jest uzupełnieniem trasy zwiedzania Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Odnalezione litery dają hasło związane z historią tego miejsca.

W Skansenie Maszyn Parowych, który mieści się tuż obok budynku kopalni, można oglądać jedną z największych tego typu kolekcji w Polsce (26 wielkich eksponatów na terenie około 1 ha). Stare maszyny kiedyś przejechały tysiące kilometrów i na różne sposoby służyły ludziom podczas ich pracy. Teraz, będąc już na emeryturze, cieszą oko pasjonatów historii kolejnictwa oraz regionu, a także… inspirują.

Kolejną inspirację do poszukiwania informacji o kolejowej przeszłości regionu jest nowa gra terenowa pn. „Para buch, maszyny w ruch”. To w sumie 11 zagadek, których rozwiązania kierują do konkretnych miejsc. Na maszynach oraz tablicach informacyjnych znajdują się zaś litery, które po wypisaniu dają główne hasło.

Jest to zabawa na świeżym powietrzu i dla każdego. Grać można indywidualnie lub drużynowo. Potrzebny jest tylko plik z tekstem, który można pobrać z naszej strony internetowej (na telefon lub w wersji do druku). Skansen jest dostępny dla turystów w godzinach otwarcia kopalni.

Quest został wykonany we współpracy ze Stowarzyszeniem Góry Kultury.

PLIKI DO POBRANIA na stronie 👇

Gra terenowa: „Para buch, maszyny w ruch”

Innowacyjność mamy we krwi

Jedyna tego typu organizacja, która doprowadziła do wpisu na listę UNESCO i pierwsza taka metropolia w Polsce. Od kilku miesięcy Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jest partnerem strategicznym Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej oraz obiektów ze światowej czołówki, czyli Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach. To przede wszystkim wspólna promocja regionu oraz wsparcie finansowe, ale jak pokazuje przeszłość, ma to także głęboki sens historyczny.

Z kart historii…

GZM i SMZT łączy przymiotnik „pierwszy” odmieniany na wiele sposobów. Działalność stowarzyszenia od zarania dziejów kręciła się wokół historii przemysłu wydobywczego. A jeśli górnictwo w Tarnowskich Górach, to warto przytoczyć kilka faktów. W sierpniu 1787 r. prosto z Walii na Górny Śląsk dotarła pierwsza maszyna parowa, którą uruchomiono w Kopalni Fryderyk dokładnie 18 stycznia 1788 r. Symbolicznie uznaje się, że to wydarzenie rozpoczęło rewolucję przemysłową w tej części Europy.

Wiadomość o pierwszej maszynie parowej lotem błyskawicy rozeszła się po kontynencie. Do Tarnowskich Gór zaczęło przybywać wielu ciekawskich, wśród których znalazło się wiele wybitnych osobowości. Swoje wrażenia przelewali na papier, wpisując się do tzw. Złotej Księgi Tarnowskich Gór. Zawiera ona w sumie blisko 900 nazwisk ludzi reprezentujących różne zawody i stany społeczne. 12 września 1804 r. do księgi tej wpisał się m.in. twórca polskiego hymnu Józef Wybicki. Złota Księga uznana została za początek turystyki industrialnej.

Jeszcze przed maszyną parową to właśnie w Tarnowskich Górach narodził się kult św. Barbary, patronki górników. Patronka dobrej śmierci miała w mieście gwarków sporą rzeszę wyznawców. Bractwo Świętej Barbary założono tu w 1721 r., a dziewięć lat później wybudowano przykościelną kaplicę ku czci świętej. Działalność bractwa oficjalnie zatwierdzono w 1747 r. A po odkryciu złóż srebronośnych i uruchomieniu wspomnianej maszyny parowej, górnicy usypali pamiątkowy kopiec w dzisiejszym Parku Kunszt, przy którym co roku świętowali na Bergfestach, czyli związanych także ze świętą Barbarą świętach górniczych.

UNESCO to dopiero początek

9 lipca 2017 r. polska Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO została poszerzona o kolejny, piętnasty wpis pn. „Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” (to w sumie 28 pogórniczych obiektów z Tarnowskich Gór, Bytomia i Zbrosławic). Wniosek przygotowało Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, które jako organizacja pozarządowa doprowadziła do pierwszego w województwie śląskim wpisu na prestiżową listę.

Stowarzyszenie utrzymuje po dziś dzień kopalnię i sztolnię z własnych środków, bez wsparcia państwa. Sytuacja w ostatnich latach skomplikowała się w czasie pandemii. Z pomocą przyszła metropolia, która od kilku miesięcy jest partnerem strategicznym organizacji. Przekłada się to m.in. na promocję regionu oraz tańsze bilety dla turystów (posiadacze aktywnego biletu na karcie ŚKUP mogą skorzystać z 20% zniżki przy zakupie wejściówek do kopalni oraz sztolni).

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia to najmłodsza metropolia w Europie i pierwsza taka instytucja w Polsce. Tworzy ją związek 41 miast i gmin, zlokalizowanych w centralnej części województwa śląskiego. Obszar GZM to ponad 2,5 tys. km2, gdzie obok tradycyjnego przemysłu rozwijają się nowoczesne technologie, związane m.in. z branżą automotive, IT czy medycyną. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia zamieszkiwana jest przez ok. 2,3 mln mieszkańców. Metropolia jest aktywna w tworzeniu innowacyjnych rozwiązań w następujących obszarach:

gospodarka
transport publiczny/mobilność
edukacja
branże czasu wolnego
ochrona środowiska.

Zabytkowa Kopalnia Srebra to obiekt, w której uruchomiono pierwszą na Górnym Śląsku maszynę parową. Jedną z największych atrakcji jest przepływ łodziami na trasie o dł. 270 m. Podziwiać można także przyrodę – różne gatunku grzybów, porostów oraz niezwykłe zjawiska przyrodnicze (w tym jedyny w Europie lej krasowy). 40 m pod ziemią jest zawsze 10 stopni C. Do tego w budynku nadszybia mieści się nowoczesne centrum edukacji o tarnogórskim górnictwie kruszcowym. Trasa jest przystosowana dla osób z niepełnosprawnościami. Te podziemia można zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, poczuć całym sobą…

Obok kopalni znajduje się Skansen Maszyn Parowych z jedną z największych tego typu kolekcji w Polsce. Warto wejść także na pomarańczową hałdę, gdzie z wysokości 17 m można podziwiać panoramę miasta.

Sztolnia Czarnego Pstrąga (oddalona od kopalni niecałe 5 km) to jedyna w Polsce, wciąż działająca sztolnia odwadniającą i jeden z najdłuższych w Europie podziemnych przepływów łodziami (600 m). Przewodnik, niczym wenecki gondolier, wprawia łódki w ruch jedynie za pomocą siły własnych mięśni, dzięki czemu obiekt nazywany jest polską podziemną Wenecją. Obiekt położony jest na terenie urokliwego Parku Repeckiego.

W nowoczesnym budynku obsługi ruchu turystycznego, przy szybie Sylwester, można oglądać wystawę ponad 50 lamp górniczych z XX wieku. A na skraju Parku Repeckiego znajduje się Brama Gwarków, czyli miejsce, gdzie wody sztolniowe opuszczają podziemia i wpływają do rzeki Dramy, żeby po pokonaniu kilkuset kilometrów trafić do Bałtyku.

Siła pary powróciła do Tarnowskich Gór

– Poprzez te maszyny zaznaczamy, że to w Tarnowskich Górach, od uruchomienia pierwszej w okolicy maszyny parowej, zaczęła się symbolicznie europejska rewolucja przemysłowa – tłumaczył Zbigniew Pawlak, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej otwierając drugą edycję imprezy. 24 września w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach odbyło się II Święto Pary, w którym wzięło udział w sumie około 5200 osób.

Zdecydowanie największą atrakcją festiwalu były pokazy maszyn parowych. Wśród kilkudziesięciu eksponatów znalazły się m.in. potężne walce, blisko stuletnia ciężarówka, lokomobile zasilające tartak, piła, młyn. mini walec i kursująca po torach mała lokomotywa parowa. Pojazdy oraz maszyny stacjonarne przyjechały do nas z Muzeum starých strojů a technologii (Muzeum starych maszyn i technologii) w Žamberku na północy Czech.

W tle cały czas było słychać muzykę. Festiwal rozpoczął Silesian Brass Quartet, który można było zobaczyć i usłyszeć w plenerze maszyn parowych. Poza tym na scenie pojawili się Gentlemen’s Harmonica Trio, Wirtuozowski duet, Todo Art Trio oraz TG Big Band. W programie były także warsztaty kreatywne z wykorzystaniem pary, strefa chillout oraz food trucki z dobrym jedzeniem. Uruchomiony został model 32-calowej maszyny parowej typu Newcomena, a z Bytomia do Tarnowskich Gór kursował pociąg Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych z lokomotywą parową na przedzie.

Święto Pary nawiązuje do pierwszej na Górnym Śląsku maszyny parowej uruchomionej w tarnogórskiej kopalni srebra, ołowiu i cynku Fryderyk w 1788 r., dlatego logo festiwalu nie mogło być inne i przedstawia właśnie pierwszą maszynę – 32-calową, systemu Newcomen, sprowadzoną z Wielkiej Brytanii. Uznaje się, że jej uruchomienie rozpoczęło kolejny po Kornwalii, Walonii i Nord-Pas-de-Calais, etap europejskiej rewolucji przemysłowej.

Święto Pary powróciło na kulturalną mapę wydarzeń w regionie po 3 latach przestoju spowodowanego pandemią. Pierwsza odsłona odbyła się 26 września 2019 r. i chcemy, żeby wydarzenie już na stałe wpisało się w kalendarz wydarzeń kulturalnych w mieście.

Tegoroczny festiwal został dofinansowany ze środków Gminy Tarnowskie Góry oraz Powiatu Tarnogórskiego.