ZABYTKOWA KOPALNIA SREBRA i SZTOLNIA CZARNEGO PSTRĄGA
Tag: UNESCO
Symfonia Kopalni
„Symfonia Kopalni” – niezwykły, wielosensoryczny projekt muzyczny w tarnogórskiej kopalni. We współpracy z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu zapraszamy na wyjątkowy projekt, który z wykorzystaniem dźwięków odda hołd dziedzictwu górniczemu Śląska! Wydarzenie odbędzie się w sali kinowej obiektu w sobotę 23 września o godz. 18:00.
W ramach projektu „Symfonia Kopalni” będzie można udać się w podróż przez dźwięki i obrazy, jakie wybrzmiewają i wypełniają przestrzenie naszych kopalni – od gwaru maszyn po ciszę opuszczonych szybów.
Będzie to wydarzenie jedyne w swoim rodzaju! Zebrane zostaną autentyczne dźwięki ze śląskich czynnych kopalni i nieaktywnych już zakładów oraz tych, które zyskały nowe funkcje. Dzięki współpracy z dźwiękowcami i wykorzystaniu nowoczesnego sprzętu nagraniowego stworzone zostaną melodie, które wybrzmią w przestrzeni muzealnej i… w słuchawkach!
Dźwięki przestrzenne, orkiestry dęte, muzyka elektroniczna i historie z „archiwum mówionego” połączą się w spektakularnym widowisku, tworząc immersyjną podróż od codziennych dźwięków kopalni aż po radosny „fajrant”. Wykorzystamy także digitalizację i technologię 3D, by zapewnić widzom wrażenia wizualne, jakich jeszcze nie było.
Dla tych, którzy nie będą mogli dotrzeć, nagrań zostaną udostępnione online, aby „Symfonię Kopalni” można było przeżyć z każdego miejsca na świecie.
Wydarzenie odbędzie się od 22 do 28 listopada w sumie w 6 lokalizacjach – w tym w tarnogórskiej kopalnia z listy UNESCO. Do sali konferencyjnej w budynku obiektu zapraszamy w sobotę 23 listopada o godz. 18:00. Wstęp wolny (kto pierwszy ten lepszy).
To będzie godzina pełna emocji i barwnej narracji, podczas której kopalniana historia zostanie ożywiona na nowo!
Projekt sfinansowany przez Unię Europejską NextGenerationEU.
Zakończył się Skaning Głębokiej Sztolni Fryderyk w Tarnowskich Górach (UNESCO)
Po kilku miesiącach prac zakończył się skaning Głębokiej Sztolni Fryderyk. Dzięki wygenerowanym modelom 3D można zobaczyć, jak wyglądają podziemne wyrobiska w Tarnowskich Górach, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
W ramach projektu przeprowadzono inwentaryzację części Głębokiej Sztolni Fryderyk od roznosu sztolni wraz z portalem poprzez część podziemną do zakładu wodociągowego Staszic o dł. 4650 m. Na trasie znajdują się m.in. szyby górnicze: Pomoc Szczęściu, szyb maszynowy nr 22 (Karlik), szyb nr 17 (Sylwester), szyb nr 13 (Ewa), szyb nr 5 (Adam).
Inwentaryzacja została wykonana technologią skaningu laserowego 3D. Zastosowana metoda pomiarowa umożliwiła uzyskanie pełnej informacji o obiekcie, bez konieczności kontaktu z nim. Najpierw przeprowadzono pomiary, później rejestrację poszczególnych stanowisk w jedną chmurę punktów, na podstawie której na koniec wygenerowano modele 3D obiektów.
Po zeskanowaniu podziemi, na podstawie zebranych danych, powstało nadzwyczaj precyzyjne opracowanie, które nie sposób uzyskać przy zastosowaniu tradycyjnych metod pomiarowych. Modele 3D wraz z opisem opublikowano w internecie, co pozwala na szczegółowe poznanie każdego zeskanowanego fragmentu sztolni.
Wpisanie tarnogórskich obiektów pogórniczych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zobowiązało nas do inwentaryzacji podziemi m.in. za pomocą skaningu 3D. W 2016 r. udało się zeskanować trasę turystyczną Zabytkowej Kopalni Srebra (blisko 2 km) wraz z szybami Anioł, Żmija i Szczęść Boże oraz infrastrukturą na powierzchni. Jednak tarnogórskie wyrobiska ciągną się o wiele dalej. Sam centralny system sztolniowy odwadniania kopalni Fryderyk osiągnął wraz z chodnikami pomocniczymi łączną długość ok. 17 kilometrów.
Skaningiem 3D zajęła się firma Geocartis, która kilka lat temu wykonała wspomniany już skaning trasy wycieczkowej Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach (animację na co dzień oglądają turyści w sali kinowej).
Sfinansowanie całego projektu to koszt około 230 tys. zł, z czego 80% kosztów (ponad 183 tys. zł) pokryje dotacja, którą SMZT pozyskało z programu Kultura Cyfrowa 2024 z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sztolnia Głęboka Fryderyk stanowi główny element Południowego Systemu Sztolniowego w Tarnowskich Górach, który to natomiast wchodzi w skład większego kompleksu kopalnianego i systemu gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach. Obiekt ten należy do historycznej Królewskiej Kopalni oraz w części do Stacji Wodociągowej Staszic, stanowiąc główny element odwadniania tarnogórskich podziemi. To wyjątkowe i cenne dzieło hydrotechniki w 2017 r. dzięki staraniom SMZT zostało wpisane na listę UNESCO. Ten sukces jest efektem wieloletnich prac badawczych członków stowarzyszenia i nie tylko. Zgodnie z Planem Zarządzania światowego dziedzictwa „Kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z zagospodarowaniem wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” jesteśmy zobligowani do ochrony, interpretacji, identyfikacji i zrozumienia wartości naszego dziedzictwa oraz przekazanie go przyszłym pokoleniom. Zalecenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO jak i Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS również wskazują nam kontynuowanie inwentaryzacji podziemi tarnogórskich, Realizacja tego projektu w znacznym stopniu pomoże nam rozwijać wiedzę na ten temat. Dotychczas ten ważny element tarnogórskich podziemi nie został odpowiednio zinwentaryzowany. Przeprowadzenie takiej dokumentacji jest niezbędne do jego ochrony oraz pozwoli na zdobycie rzetelnej wiedzy dotyczącej naszego dziedzictwa.
ZOBACZ SKANING GŁĘBOKIEJ SZTOLNI FRYDERYK:
ODC. 1: Stacja Staszic – Szyb Szczęśliwa Pomoc
ODC 2: Szyb Szczęśliwa Pomoc – Szyb 22 (Karlik)
ODC. 3: Szyb Karlik (22) – Szyb Sylwester (17)
ODC. 4: Szyb Sylwester (17) – Szyb Ewa (13)
ODC. 5: Szyb Ewa (13) – Szyb Adam (5)
ODC. 6: Szyb Adam (5) – Wylot Sztolni Głębokiej Fryderyk tzw. Brama Gwarków
Szyb Sylwester (17)
Szyb Ewa (13)
Wylot Sztolni Głębokiej Fryderyk tzw. Brama Gwarków
NA KOMPUTERACH najlepszy sposób nawigacji / poruszania się po modelu: SETTINGS (w prawym dolnym rogu) – NAVIGATION – FIRST PERSON. Wtedy roller myszki zmniejsza lub zwiększa prędkość, a poruszać można się strzałkami klawiatury.
Rozpoczęcie prac remontowych jednego z artefaktów wpisanych na listę UNESCO
Ruszają prace remontowe obudowy szybu Żmija, kluczowego elementu wentylacji podziemnej trasy turystycznej Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Inwestycja ma na celu ochronę naszego najcenniejszego materialnego dziedzictwa kulturowego i jest możliwa dzięki pozyskanej przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT) dotacji z budżetu państwa.
Szyb Żmija jest jednym z 28 artefaktów pogórniczych wpisanych w 2017 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Remont jest konieczny z powodu uszkodzeń obudowy, spowodowanych okresowym przemarzaniem i oblodzeniem.
Głęboki na ponad 40 m szyb Żmija (niem. Schlange Schacht) wybudowano w 1811 roku. Służył on pruskiej kopalni ołowiu i srebra Fryderyk do transportu urobku na powierzchnię. Po zamknięciu kopalni w rejonie tarnogórskim w roku 1913 szyb został zasypany. Dopiero na początku lat 60 zaczęto jego odbudowę. Obiektowi wówczas nową funkcję jako część infrastruktury turystycznej. Obecnie Żmija wspomaga wentylację podziemnych wyrobisk i może być wykorzystywany na cele ewakuacyjne. Trenuje tutaj także grupa wysokościowa Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego z Bytomia.
Aktualnie, szyb nie posiada fundamentu, a jedynie obudowę zabezpieczającą przed osuwaniem się ziemi. Jego naziemna część nie jest dostępna dla turystów, a budowla w formie rynny chroni urządzenia wentylacyjne przed warunkami atmosferycznymi oraz zabezpiecza wejście do szybu przed dostępem osób postronnych.
W ramach pierwszego etapu prac, od poziomu -5,95 m do głębokości -25,95 m, planowane są prace zabezpieczające konstrukcję szybu przed zawaleniem. Głównym celem jest zabezpieczenie systemu wentylacji podziemi, co pozwoli na dalsze udostępnianie kopalni dla zwiedzających i zachowanie jej na liście UNESCO. Remont został zlecony Zakładowi Robót Górniczych “GÓRREM” z Rudy Śląskiej.
Całkowity koszt remontu wynosi około 2 500 000 zł, z czego 1 948 000 zł Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej pozyskało ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona Zabytków”. Prace związane z realizacją zadania pn. Tarnowskie Góry, Zabytkowa Kopalnia Srebra, (1526): remont obudowy szybu „Żmija” mają zakończyć się do końca 2024 roku. SMZT liczy na sukcesywne pozyskiwanie środków na kolejne etapy remontu.
Źródła ziemi – źródła duszy, czyli motyw kopalni na surrealistycznych obrazach
Nie da się ich nie zauważyć. Nie dość, że są duże, to jeszcze obowiązkowo Galerię pod Kopułą mijają wszyscy turyści przed i po zwiedzaniu podziemi. W sobotę 13 lipca w budynku kopalni odbył się wernisaż prac trojga artystów: Małgorzaty Pląskowskiej “Margot”, Agnieszki Wilk i ś.p. Ryszarda “Jrysa” Jaworskiego. Tym razem w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach możemy oglądać obrazy surrealistyczne.
Jedna artystka jest z Siemianowic Śląskich, a druga z… Gdańska. Do tego kurator wystawy Bernard Jaworski przyjechał z Wrocławia. Jednak pochodzenie i miejsce zamieszkania nie mają tutaj znaczenia. Łączy ich to, co im w duszy gra. A artystom na pewno zagrały podziemia i wszystko, co z kopalniami związane. Wystawa „Źródła ziemi – źródła duszy” jest refleksją na temat siły życiowej leżącej u podstaw ruchu, czynu, relacji i twórczości człowieka. W tym wszystkim sięga on gwiazd, a zakorzeniony jest w ziemi, w konkretnej przestrzeni i czasie.
Kolaże Małgorzaty Pląskowskiej niosą historię. Są surowe, ale surowością partyzanta czy górnika, surowością kryjącą ofiarność, upominającą się o sprawiedliwość. Agnieszka Wilk za pomocą surrealistycznych kompozycji, barw i symboli wyraża uniwersalne emocje i dążenia spragnionych dusz.
Obrazy Ryszarda Jaworskiego, choć okrzyknięte „proroczymi płótnami” – jak to powiedział dwadzieścia lat temu dla Gazety Wrocławskiej „nie są przepowiedniami, a przestrogami”. Niestety aktualne do dziś, ukazują niebezpieczeństwo utraty globalnego poczucia jedności i wspólnoty.
Wystawę można oglądać do 31 sierpnia.
Małgorzata Pląskowska (Margot) – urodzona w 1980 roku w Gdańsku. Współzałożycielka i manager Galerii w Zaułku, założycielka projektu Kobieca Siła Sztuki, inicjatorka wydarzeń kulturalnych, działaczka społeczna, managerka artystów. Swoją twórczość osadza w realiach i historii Gdańska. Nie obce są jej tematy społeczne i polityczne. Kultywując spuściznę literacką miasta tworzy postacie: „Margoty”- kreowane w myśl literatury G. Grassa. Rozpoznawalne przez wielkie ciemne oczy, eleganckie stroje i spersonalizowane dodatki. Drugim nurtem są postindustrialne kolaże z elementami płaskorzeźby, osadzone w stoczniowym pejzażu Trójmiasta. Zimne, zniszczone przestrzenie z budzącą się nadzieją skomponowane na dużych formatach. Malarka ma za sobą 32 wystawy indywidualne i grupowe, współpracuje z akademickimi środowiskami twórczymi i historycznymi w ramach wspólnych projektów kulturalnych. Prace malarki znajdują się w kolekcjach prywatnych i firmowych na terenie całej Europy.
Ryszard “Jrys” Jaworski (1947-2012) – poeta, pisarz, bard, artysta kabaretowy, aktor, malarz. Mieszkał i tworzył w Jaworze na Dolnym Śląsku, gdzie dla wielu stał się legendą za życia. Ma tam swój plac, który został nazwany Placem Ryszarda Irysa Jaworskiego.
Agnieszka Wilk – ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. Studiowała na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, na Wydziale Artystycznym w Cieszynie. Dyplom zrealizowała w pracowni malarstwa u prof. dr. hab. Lecha Kołodziejczyka. Jest członkiem Mondial Art Academia, czyli Francuskiego Związku Artystów z międzynarodowym jury. Maluje obrazy surrealistyczne, w których łączy ze sobą różne elementy scenerii realistycznej, często osadzone w nierealistycznym krajobrazie. Praktycznie zawsze w jej pracach pojawia się światło, które ma na celu nieść odbiorcy nadzieję na lepsze jutro.
Powstanie trójwymiarowy model obiektów UNESCO w Tarnowskich Górach
Ma ponad 4,5 km długości i od blisko dwóch wieków skutecznie odwadnia wyrobiska dawnej kopalni ołowiu, srebra i cynku Fryderyk. Już wkrótce będziemy mogli zobaczyć ją w trójwymiarze. Rusza bowiem tzw. skaning 3D Sztolni Głębokiej Fryderyk, która widnieje na najważniejszej liście zabytków na świecie.
Wpisanie tarnogórskich obiektów pogórniczych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zobowiązało nas do inwentaryzacji podziemi m.in. za pomocą skaningu 3D. Do tej pory udało się zeskanować trasę turystyczną Zabytkowej Kopalni Srebra (blisko 2 km) wraz z szybami Anioł, Żmija i Szczęść Boże oraz infrastrukturą na powierzchni. Jednak tarnogórskie wyrobiska ciągną się o wiele dalej. Sam centralny system sztolniowy odwadniania kopalni Fryderyk osiągnął wraz z chodnikami pomocniczymi łączną długość ok. 17 kilometrów.
W ramach projektu zostanie przeprowadzona inwentaryzacja części Głębokiej Sztolni Fryderyk od roznosu sztolni wraz z portalem poprzez część podziemną do zakładu wodociągowego Staszic o dł. 4650 m. Na trasie znajdują się m.in. szyby górnicze: Pomoc Szczęściu, szyb maszynowy nr 22 (Karlik), szyb nr 17 (Sylwester), szyb nr 13 (Ewa), szyb nr 5 (Adam).
Inwentaryzacja zostanie wykonana technologią skaningu laserowego 3D. Zastosowana metoda pomiarowa umożliwi uzyskanie pełnej informacji o obiekcie, bez konieczności kontaktu z nim. Skanowanie odcinka pomiędzy szybami Ewa i Sylwester nie zakłóci ruchu turystycznego w Sztolni Czarnego Pstrąga.
Najpierw przeprowadzone zostaną pomiary, później rejestracja poszczególnych stanowisk w jedną chmurę punktów, na podstawie której na koniec zostaną wygenerowane modele 3D obiektów.
Po zeskanowaniu podziemi, na podstawie zebranych danych, powstanie nadzwyczaj precyzyjne opracowanie, które nie sposób uzyskać przy zastosowaniu tradycyjnych metod pomiarowych. Modele 3D wraz z opisem zostaną opublikowane w internecie, co pozwoli na szczegółowe poznanie każdego zeskanowanego fragmentu sztolni.
Skaningiem 3D zajmie się firma Geocartis, która kilka lat temu wykonała wspomniany już skaning trasy wycieczkowej Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach (animację na co dzień oglądają turyści w sali kinowej).
Prace pod ziemią mają rozpocząć się w lipcu i potrwają kilka miesięcy. Efekty będziemy mogli zobaczyć jesienią.
Sfinansowanie całego projektu to koszt około 230 tys. zł, z czego 80% kosztów (ponad 183 tys. zł) pokryje dotacja, którą SMZT pozyskało z programu Kultura Cyfrowa 2024 z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury” 🇵🇱🇵🇱🇵🇱 (całkowity koszt zadania wyniesie 229 620,00 zł / przyznana dotacja wynosi 183 696,00 zł)
Sztolnia Głęboka Fryderyk stanowi główny element Południowego Systemu Sztolniowego w Tarnowskich Górach, który to natomiast wchodzi w skład większego kompleksu kopalnianego i systemu gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach. Obiekt ten należy do historycznej Królewskiej Kopalni oraz w części do Stacji Wodociągowej Staszic, stanowiąc główny element odwadniania tarnogórskich podziemi. To wyjątkowe i cenne dzieło hydrotechniki w 2017 r. dzięki staraniom SMZT zostało wpisane na listę UNESCO. Ten sukces jest efektem wieloletnich prac badawczych członków stowarzyszenia i nie tylko. Zgodnie z Planem Zarządzania światowego dziedzictwa „Kopalnia ołowiu, srebra i cynku wraz z zagospodarowaniem wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” jesteśmy zobligowani do ochrony, interpretacji, identyfikacji i zrozumienia wartości naszego dziedzictwa oraz przekazanie go przyszłym pokoleniom. Zalecenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO jak i Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS również wskazują nam kontynuowanie inwentaryzacji podziemi tarnogórskich, Realizacja tego projektu w znacznym stopniu pomoże nam rozwijać wiedzę na ten temat. Dotychczas ten ważny element tarnogórskich podziemi nie został odpowiednio zinwentaryzowany. Przeprowadzenie takiej dokumentacji jest niezbędne do jego ochrony oraz pozwoli na zdobycie rzetelnej wiedzy dotyczącej naszego dziedzictwa.
KIERUNEK GZM, czyli bezpłatne zwiedzanie Maszynowni Żywiołów
Około 200 osób zwiedziło Maszynownię Żywiołów w ramach święta Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. W Tarnowskich Górach Kierunek GZM trwał cały weekend, z czego w niedzielę 30 czerwca zaprosiliśmy do naszego nowego centrum edukacji ekologicznej na bezpłatne zwiedzanie.
Pierwszy dzień tarnogórskiego święta (29 czerwca) odbył się śladami Rudolfa Carnalla, pracownika Urzędu Górniczego, dyrektora i nauczyciela tarnogórskiej szkoły górniczej. Mikrowyprawy rozpoczynały się w tarnogórskim muzeum. Następnie wycieczki wyruszały do zachowanego do dziś Domu Carnalla (obecnie restauracja), budynku dawnego Urzędu Górniczego oraz budynku dawnej Szkoły Górniczej i Dzwonnicy Gwarków. Podsumowaniem spaceru były warsztaty artystyczne w Tarnogórskim Centrum Kultury – malowanie filiżanek, wzorowanych na tzw. Serwisie Carnalla oraz nauka śpiewu Dzwoneczka Tarnogórskiego.
W niedzielę zaś mikrowyprawa nosiła nazwę “Na Szlaku Srebra i Wody”. Posiadacze bezpłatnych wejściówek przenieśli się w fascynujący świat żywiołów. Wyruszyli w podróż, by odkryć, skąd bierze się woda w kranie, czym jest globalne ocieplenie oraz co możemy zrobić, żeby chronić naszą planetę? Dodatkowo po zwiedzaniu Maszynowni Żywiołów przy Zabytkowej Kopalni Srebra było… poszukiwanie srebra pod wodą w kole wodnym tzw. płuczce.
INNOWACJE GODNE UNESCO WSPIERA GÓRNOŚLĄSKO-ZAGŁĘBIOWSKA METROPOLIA, JAKO PARTNER STRATEGICZNY SMZT I NASZYCH PODZIEMI Z LISTY UNESCO.
Muzyczne spotkanie z Janem Twardowskim
W swoich wierszach pisał, że popularność go przeraża. Jednak pisał tak dobrze, że musiał się z tą popularnością mierzyć. Ks. Jan Twardowski, bo o nim mowa, chociaż zmarł w 2006 r., wciąż jest żywy poprzez swoje teksty. Można było się o tym przekonać późnym wieczorem w sobotę 22 czerwca. W plenerze Sztolni Czarnego Pstrąga odbył się wyjątkowy koncert pt „Miłość uwierzy, przyjaźń zrozumie. Zapiski z poetyckiego pamiętnika”. To piosenki do wierszy właśnie Twardowskiego, które wykonał zespół Wszystkiego Dobrego.
Koncert zespołu Wszystkiego Dobrego był ponad godzinnym spotkaniem z Janem Twardowskim, księdzem, poetą, kaznodzieją i filozofem. Miał charakter śpiewogry, w której autobiograficzne wypowiedzi przeplatane były piosenkami do wierszy. Na środku ustawione zostało krzesło z kapłańską stułą, które zespół symbolicznie przygotował właśnie dla księdza.
Wypowiedzi prozą i następujące po nich zaśpiewane wiersze wzajemnie się komentowały, tworząc duchowy portret księdza i wrażenie spotkania nie tylko z jego słowem, ale z nim samym. Fragmenty prozy, odtwarzane na koncercie z nagrania archiwalnego, niepowtarzalnie odczytywał Jerzy Trela. Nagrania te, są jednymi z ostatnich studyjnych nagrań dokonanych przez tego znakomitego aktora, który zmarł w maju 2022 r.
„Miłość uwierzy, przyjaźń zrozumie. Zapiski z poetyckiego pamiętnika” / Zespół Wszystkiego Dobrego:
wybór tekstów prozą: Aleksandra Iwanowska
wybór wierszy śpiewanych i muzyka: Jacek Swoboda
opracowanie muzyczne: zespół Wszystkiego Dobrego
śpiew: Alicja Czura-Musialik
gitara basowa, kontrabas, aranżacje: Dominik Sławiński
altówka, aranżacje: Radosław Mikołajczyk
gitara, śpiew, muzyka, aranżacje: Jacek Swoboda
Po koncercie zespół promował tom poetycki “Miłość uwierzy przyjaźń zrozumie. Zapiski z poetyckiego pamiętnika”, który składa się z książki z rozszerzoną wersją tekstową, niż tą prezentowaną na koncercie, i dwóch płyt CD. Jedna z nich to nagranie wszystkich tekstów prozą i wierszy Jerzego Treli (audiobook), druga to piosenki do wierszy w wykonaniu naszego zespołu. Wydawcą tej pod wieloma względami wyjątkowej publikacji jest Edycja Świętego Pawła.
Odgłos mych butów zostanie po wieczne czasy na schodach – Księżyc i lustro nie ginie – wciąż dwoi, troi się w mroku – Ktoś wyjdzie – nagle usłyszy szmer jasny, chłodny jak woda – zrozumie treść mego życia, księżyca, lustra i kroków.
Serce zapadnie się głębiej – stanie się ciche jak pacierz – we własny cień się otulę i wszystkich sobą zasmucę – Wieczorem na mnie spojrzycie i duszę moją poznacie – Wtedy gdy nic wam nie powiem – wtedy gdy nigdy nie wrócę.
Tarnowskie Góry na linorytach
Od 1 czerwca na tarasie budynku przy Szybie Sylwester można oglądać kolejną wystawę. Tym razem jednak nie są to zdjęcia, a linoryty, które stworzyło kilka osób w ramach zajęć w Tarnogórskim Centrum Kultury. Wystawa nosi tytuł “Tarnowskie Góry na linorytach”
Tarnowskie Góry kojarzone są przede wszystkim z górnictwem rud ołowiu, srebra, a później także i cynku. Wszyscy znamy odkrywcę pierwszej bryły srebra, czyli chłopa Rybkę, wiemy, co w herbie miasta robią pyrlik i żelosko oraz przepełnia nas duma ze wpisu tutejszych zabytków na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto Gwarków ciągle inspiruje i motywuje do działania. Tym razem zmotywowała grupę artystów, która w ramach Spotkań Graficznych w Tarnogórskim Centrum Kultury, tworzy prace w technice linorytu.
Autorzy prac: Beata Smyła, Wojciech “Tytus” Piegza, Patrik Pasku, Sylwia Giza, Justyna Równicka, Franciszek Podleśny, Magda Jon, Karola Stachowicz (pod opieką artystyczną: Agaty Swobody).
Linoryt jest techniką graficzną, w której wzór, czyli matryca, jest wycinana w linoleum za pomocą precyzyjnych dłut. Odbitki wykonuje się, pokrywając matryce farbą drukarską, a następnie odbija na papierze za pomocą prasy drukarskiej lub kostki introligatorskiej. Linoryt przyjmuje taką formę, jaką mu nada artysta: może to być bardzo precyzyjna matryca w dużym formacie czy kilka mniejszych, połączonych na jednym podkładzie. Technika ta jest bardzo wdzięczna do łączenia ją z innymi, dzięki czemu powstają fantazyjne dzieła.
W Tarnowskich Górach tegoroczna Industriada trwała 2 dni. 31 maja w kopalni odbył się tzw. rozruch / happening na rozpoczęcie regionalnego święta. A 1 czerwca w Zabytkowej Kopalni Srebra oraz Sztolni Czarnego Pstrąga z okazji Dnia Dziecka kilka tysięcy osób bawiło się podczas plenerowych pikników.
ZABYTKOWA KOPALNIA SREBRA 31 MAJA
Górnicza Orkiestra Dęta z Bytomia Miechowic, Małe TGD oraz Elektryczne Gitary. To muzyczne gwiazdy rozruchu jubileuszowej Industriady. W Skansenie Maszyn Parowych przy kopalni z listy UNESCO rozpoczęło się tegoroczne święto Szlaku Zabytków Techniki. Wydarzenie oficjalnie na scenie otworzyli: prezes Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej Zbigniew Pawlak, senator Halina Bieda, burmistrz Tarnowskich Gór Arkadiusz Czech, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu Bartłomiej Szewczyk, Członek Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Stanisław Korman.
ZABYTKOWA KOPALNIA SREBRA 1 CZERWCA
To był dzień pełen atrakcji, emocji, wyzwań, pogodowych zawirowań. Obiekt odwiedziło około 2000 osób. Ponad 700 turystów zjechało do podziemi z listy UNESCO, a prawie 200 po raz pierwszy zwiedziło Maszynownię Żywiołów. W Skansenie Maszyn Parowych można było wziąć udział w pikniku, różnorakich warsztatach dla małych i dużych, przygotować lemoniadę, posłuchać o historii Święta Szlaku Zabytków Techniki, pośpiewać, potańczyć…
Łukasz Wyglendacz uczył industriadowiczów robić zdjęcia pierwowzorem aparatu (tzw. camera obscura, czyli z łaciny ciemna komnata). Jedno z kopalnianych pomieszczeń zostało zmienione na ciemnię. Wystarczyło pudełko i parę specjalistycznych dodatków. A na koniec, żeby przyspieszyć cały proces, negatywy w pozytyw zamieniała aplikacja.
Grzegorz Bien, finalista programu MasterChef TVN pokazywał najmłodszym, jak nadziewać pączki oraz zrobić porządną lemoniadę. Andrzej Kanclerz uczył, jak napisać dobre życzenia oraz odróżnić wiersz od prozy. Hania Marczyńska wraz z mężem Przemkiem wygenerowali z pomocą sztucznej inteligencji obrazy ukazujące Industriadę w przyszłości. Fundacja EkoZabawa przygotowała serię warsztatów. Dzieci robiły prezenty np. roboty lub magnesy, a dorośli tworzyli tzw. las w słoiku.
Urodziny to także muzykowanie. Zagrali AQuartet oraz Tarnowizter Zicpolka Kapelle. Przy okazji koncertu tych pierwszych profesjonaliści uczyli uczestników święta tańczyć. A na koniec można było usłyszeć muzykę biesiadną.
SZTOLNIA CZARNEGO PSTRĄGA 1 CZERWCA
Mimo setek wydarzeń w regionie i pogody w kratkę blisko 700 osób odwiedziło kompleks Sztolni Czarnego Pstrąga podczas 15. urodzin Szlaku Zabytków Techniki. Połowa zajrzała do podziemi z listy UNESCO. Ukryty w sercu Parku Repeckiego zabytek to miejsce niezwykłe i wprost idealne na piknik. Byli goście (z teatru Niespasowani), geszynki, życzenia, kwiaty, gry, zabawy i muzykowanie (warsztaty przygotowali fundacja EkoZabawa oraz Silesia Events). Ten ostatni element urodzin o mało niestety popsuła pogoda, jednak koncerty zostały przeniesione pod dach budynku. Zagrali Sentino Retro z koncertem Niezapomniane Melodie oraz TONatyle.
Święto Szlaku Zabytków Techniki na stałe wpisało się w kalendarium wydarzeń województwa śląskiego. INDUSTRIADA to wydarzenie, które już od 15 lat łączy mieszkańców, doceniających przemysłowy charakter naszego regionu.
Na wydarzenie zaprosił Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa.
Weekend spacerów z przewodnikiem
Hałda Popłuczkowa i Brama Gwarków podczas spacerów z przewodnikiem. W ramach Textour Project, a także przy okazji Industriady 2024 oraz festiwalu Śląskie Smaki 1 i 2 czerwca odbyły się wycieczki po terenach wpisanych na listę UNESCO.
O historii hałdy opowiadał Mariusz Gąsior, kustosz SMZT. Za to spacer czerwonym szlakiem Parku Repeckiego do Bramy Gwarków z turystami wybrał się Sławomir Ziemianek, przewodnik po podziemiach. Turystom nie przeszkodził nawet deszcz, który raczej nie sprzyja spacerom.
Wyprawy organizowane są w ramach Textour Project (w Europie jest 11 państw, które biorą udział w tym nowatorskim projekcie, wśród nich jest Polska, którą reprezentują właśnie Tarnowskie Góry) i są efektem współpracy Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (scenariusz wycieczek stworzyła firma LOCATIVO).
HAŁDA POPŁUCZKOWA KOPALNI FRYDERYK
To oddalone o 3 km na południe od tarnogórskiego rynku duże usypisko skały płonnej, odpadu z płuczki rud ołowiu, srebra i cynku. Niezbędną do niej wodę dostarczały pompy maszyny parowej z szybu Pokój. Po 1838 roku, gdy uruchomiono przy nim nową, centralną płuczkę Królewskiej Kopalni Fryderyk i trzy lata później przedłużono do tego miejsca Sztolnię Głęboką Fryderyk, z niej pompowano wodę, po pogłębieniu ww. szybu.
Składowisko znacząco zwiększyło zajmowaną powierzchnię, objętość i wysokość w dobie wzrostu wydobycia rud i produkcji cynku na Górnym Śląsku w latach 1870-1920. W tym czasie na obszarze kopalni Fryderyk rudę cynku wydobywano w rewirze obejmującym południowe tereny Tarnowskich Gór i północne Bytomia. W końcu XIX wieku, gdy państwo pruskie wprowadziło radykalne zmiany w organizacji i finansowaniu górnośląskiego przemysłu wydobywczego, znalazło to swoje odzwierciedlenie w skali operacji wydobywczych oraz w dziedzictwie pozostałym po tej działalności. Mechanizacja wprowadzona do transportu pionowego i poziomego ułatwiła szybsze i bardziej efektywne wydobycie większych ilości rudy. W latach 1882-1887, w okresie największego rozwoju kopalni, rocznie pozyskiwano jej 20 000 do 30 000 ton.
Zwiększone wydobycie przełożyło się na powiększenie ilości odpadów pochodzących z procesu płukania i gromadzonych na hałdzie. Produkcja cynku na Górnym Śląsku osiągnęła swój szczyt w 1910 roku, wyniosła wówczas 250 000 ton.
Hałda częściowo zadrzewiona i porośnięta rzadkimi i chronionymi murawami galmanowymi jest dziś wśród przyległych do niej użytków rolnych wyraźnym wyniesieniem kształtującym krajobraz okolicy. Skruszona dolomitowa skała i domieszka drobin brunatnej rudy żelaza nadały jej pomarańczową, przechodzącą niekiedy w czerwień, barwę. Na jej części wierzchołkowej, w zboczach i u podnóża znajdują się niewielkie żelbetonowe stanowiska strzeleckie z okresu drugiej wojny światowej.
PORTAL WYLOTU GŁĘBOKIEJ SZTOLNI FRYDERYK
Znajduje się około 6 kilometrów na południowy zachód od tarnogórskiego rynku w zalesionej dolinie Dramy, na terytorium gminy Zbrosławice.
Budowla z 1834 roku to ozdobne zakończenie sztolniowego chodnika. Wzniesiono ją z bloczków obrobionego piaskowca i nadano kształt neoklasycznego portalu, zwieńczonego trójkątnym frontonem. W jego tympanonie znajdował się napis z nazwą sztolni: TIEFE FRIEDRICH STOLLN. Pod nim wykuto roczną datę rozpoczęcia jej budowy – 1821, zaś w zworniku łuku otworu portalu skrzyżowane trzonkami perlik i żelazko.
Te dwa narzędzia, którymi posługiwali się dawni górnicy, stały się w środkowoeuropejskim górnictwie jego powszechnie używanym symbolem. Nie bez powodu znalazły się na tłokach pierwszych pieczęci stosowanych przez tarnogórskie urzędy od 1529 roku i w herbie nadanym Tarnowskim Górom w 1562 roku. Było to wówczas miasto górnicze.
Pierwszy zbudowany odcinek Głębokiej Sztolni Fryderyk to 4568 metrów chodnika między szybem Staszic a portalem. Z jego otworu wypływało w czasie działania kopalni Fryderyk do 50 000 metrów sześciennych wody na dobę.
Portal, zwany czasem współcześnie „Bramą Gwarków”, jest przykładem pruskiej neoklasycznej architektury stosowanej dla tego typu budowli górniczych. Kilka podobnych zachowało się w Niemczech, np. przy sztolniach: Rothschonberger (Freiberg) oraz Tiefer Georg Stollen (Harz).
Żeby zapewnić najlepsze wrażenia, my oraz nasi partnerzy używamy technologii takich jak pliki cookies do przechowywania i/lub uzyskiwania informacji o urządzeniu. Dzięki nim możemy zapamiętać Twoje preferencje i ułatwić Ci powracanie do naszego serwisu.
Klikając przycisk "Akceptuj", wyrażasz zgodę na używanie WSZYSTKICH plików cookie. Jednakże, masz również możliwość dostosowania ustawień plików cookie, aby wyrazić kontrolowaną zgodę.
Kliknij poniżej, aby wyrazić zgodę na powyższe lub dokonać szczegółowych wyborów. Możesz zmienić swoje ustawienia w dowolnym momencie, w tym wycofać swoją zgodę. Czytaj więcejAkceptujDostosuj
Preferencje co do zgód
Przegląd polityki prywatności
Ta strona internetowa wykorzystuje pliki cookie, aby poprawić komfort korzystania z niej. Spośród tych plików cookie pliki cookie, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce użytkownika, ponieważ są one niezbędne do działania podstawowych funkcji witryny. Używamy również plików cookie stron trzecich, które pomagają nam analizować i rozumieć sposób korzystania z tej witryny. Te pliki cookie będą przechowywane w przeglądarce użytkownika wyłącznie za jego zgodą. Użytkownik ma również możliwość rezygnacji z tych plików cookie. Jednak rezygnacja z niektórych z tych plików cookie może mieć wpływ na wygodę przeglądania.
Niezbędne pliki cookie są absolutnie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania witryny. Te pliki cookie zapewniają anonimowe działanie podstawowych funkcji i zabezpieczeń witryny.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
_GRECAPTCHA
6 miesięcy
Usługa Google Recaptcha ustawia ten plik cookie w celu identyfikacji botów, aby chronić witrynę przed złośliwymi atakami spamowymi.
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 rok
Ten plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent. Plik cookie służy do przechowywania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Reklama”.
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 miesięcy
Ten plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent. Plik cookie służy do przechowywania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Analityka”.
cookielawinfo-checkbox-functional
11 miesięcy
Plik cookie jest ustawiany na podstawie zgody na pliki cookie RODO w celu zapisania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Funkcjonalne”.
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 miesięcy
Ten plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent. Plik cookie służy do przechowywania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Niezbędne”.
cookielawinfo-checkbox-others
11 miesięcy
Ten plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent. Plik cookie służy do przechowywania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Inne”.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 miesięcy
Ten plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent. Plik cookie służy do przechowywania zgody użytkownika na pliki cookie w kategorii „Wydajność”.
CookieLawInfoConsent
1 rok
CookieYes ustawia ten plik cookie, aby zapisać domyślny stan przycisku odpowiedniej kategorii i status CCPA. Działa tylko w koordynacji z głównym plikiem cookie.
rc::a
nigdy
Ten plik cookie jest ustawiany przez usługę Google recaptcha w celu identyfikacji botów, aby chronić witrynę przed złośliwymi atakami spamowymi.
rc::b
sesja
Ten plik cookie jest ustawiany przez usługę Google recaptcha w celu identyfikacji botów, aby chronić witrynę przed złośliwymi atakami spamowymi.
rc::c
sesja
Ten plik cookie jest ustawiany przez usługę Google recaptcha w celu identyfikacji botów, aby chronić witrynę przed złośliwymi atakami spamowymi.
rc::f
nigdy
Ten plik cookie jest ustawiany przez usługę Google recaptcha w celu identyfikacji botów, aby chronić witrynę przed złośliwymi atakami spamowymi.
viewed_cookie_policy
11 miesięcy
Plik cookie jest ustawiany przez wtyczkę RODO Cookie Consent i służy do przechowywania informacji, czy użytkownik wyraził zgodę na używanie plików cookie. Nie przechowuje żadnych danych osobowych.
Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać określone funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcje stron trzecich.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
_lscache_vary
2 dni
Litespeed ustawia ten plik cookie w celu zapobiegania buforowaniu stron.
yt-player-headers-readable
nigdy
Plik cookie yt-player-headers-readable jest używany przez YouTube do przechowywania preferencji użytkownika związanych z odtwarzaniem wideo i interfejsem, zwiększając komfort oglądania.
yt-remote-cast-available
sesja
Plik cookie yt-remote-cast-available służy do przechowywania preferencji użytkownika dotyczących tego, czy casting jest dostępny w odtwarzaczu wideo YouTube.
yt-remote-cast-installed
sesja
Plik cookie yt-remote-cast-installed służy do przechowywania preferencji użytkownika dotyczących odtwarzacza wideo przy użyciu osadzonego wideo YouTube.
yt-remote-connected-devices
nigdy
YouTube ustawia ten plik cookie w celu przechowywania preferencji wideo użytkownika przy użyciu osadzonych filmów YouTube.
yt-remote-device-id
nigdy
YouTube ustawia ten plik cookie w celu przechowywania preferencji wideo użytkownika przy użyciu osadzonych filmów YouTube.
yt-remote-fast-check-period
sesja
Plik cookie yt-remote-fast-check-period jest używany przez YouTube do przechowywania preferencji odtwarzacza wideo użytkownika dla osadzonych filmów YouTube.
yt-remote-session-app
sesja
Plik cookie yt-remote-session-app jest używany przez YouTube do przechowywania preferencji użytkownika i informacji o interfejsie wbudowanego odtwarzacza wideo YouTube.
yt-remote-session-name
sesja
Plik cookie yt-remote-session-name jest używany przez YouTube do przechowywania preferencji użytkownika dotyczących odtwarzacza wideo przy użyciu osadzonego wideo YouTube.
ytidb::LAST_RESULT_ENTRY_KEY
nigdy
Plik cookie ytidb::LAST_RESULT_ENTRY_KEY jest używany przez YouTube do przechowywania ostatniego klikniętego przez użytkownika wpisu wyników wyszukiwania. Informacje te są wykorzystywane do poprawy komfortu użytkowania poprzez dostarczanie bardziej trafnych wyników wyszukiwania w przyszłości.
Wydajnościowe pliki cookie służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia użytkownika odwiedzającym.
Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób odwiedzający wchodzą w interakcję ze stroną internetową. Te pliki cookie pomagają dostarczać informacje o wskaźnikach liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
_fbp
3 miesiące
Facebook ustawia ten plik cookie w celu wyświetlania reklam na Facebooku lub na platformie cyfrowej obsługiwanej przez reklamy Facebooka po odwiedzeniu strony internetowej.
_ga
1 rok 1 miesiąc 4 dni
Google Analytics ustawia ten plik cookie w celu obliczania danych odwiedzających, sesji i kampanii oraz śledzenia korzystania z witryny na potrzeby raportu analitycznego witryny. Plik cookie przechowuje informacje anonimowo i przypisuje losowo wygenerowany numer w celu rozpoznania unikalnych odwiedzających.
_ga_*
1 rok 1 miesiąc 4 dni
Google Analytics ustawia ten plik cookie w celu przechowywania i liczenia odsłon.
_gat_gtag_UA_*
1 minuta
Google Analytics ustawia ten plik cookie do przechowywania unikalnego identyfikatora użytkownika.
_gat_UA-*
1 minuta
Google Analytics ustawia ten plik cookie w celu śledzenia zachowań użytkowników.
_gcl_au
3 miesiące
Menedżer tagów Google ustawia plik cookie w celu badania skuteczności reklam na stronach internetowych korzystających z jego usług.
_gid
1 dzień
Google Analytics ustawia ten plik cookie w celu przechowywania informacji o tym, w jaki sposób odwiedzający korzystają z witryny internetowej, tworząc jednocześnie raport analityczny dotyczący wydajności witryny. Niektóre z zebranych danych obejmują liczbę odwiedzających, ich źródło i strony, które odwiedzają anonimowo.
Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania odwiedzającym odpowiednich reklam i kampanii marketingowych. Te pliki cookie śledzą odwiedzających w witrynach i zbierają informacje w celu dostarczania dostosowanych reklam.
Cookie
Czas przechowywania
Opis
fr
3 miesiące
Facebook ustawia ten plik cookie, aby wyświetlać odpowiednie reklamy poprzez śledzenie zachowań użytkowników w Internecie, na stronach z pikselem Facebooka lub wtyczką społecznościową Facebooka.
test_cookie
15 minut
doubleclick.net ustawia ten plik cookie, aby określić, czy przeglądarka użytkownika obsługuje pliki cookie.
VISITOR_INFO1_LIVE
6 miesięcy
YouTube ustawia ten plik cookie do pomiaru przepustowości, określając, czy użytkownik otrzymuje nowy czy stary interfejs odtwarzacza.
VISITOR_PRIVACY_METADATA
6 miesięcy
YouTube ustawia ten plik cookie, aby przechowywać stan zgody użytkownika na pliki cookie dla bieżącej domeny.
YSC
sesja
Youtube ustawia ten plik cookie w celu śledzenia wyświetleń osadzonych filmów na stronach Youtube.
yt.innertube::nextId
nigdy
YouTube ustawia ten plik cookie, aby zarejestrować unikalny identyfikator w celu przechowywania danych o tym, jakie filmy z YouTube oglądał użytkownik.
yt.innertube::requests
nigdy
YouTube ustawia ten plik cookie, aby zarejestrować unikalny identyfikator w celu przechowywania danych o tym, jakie filmy z YouTube oglądał użytkownik.