Ruszają prace remontowe obudowy szybu Żmija, kluczowego elementu wentylacji podziemnej trasy turystycznej Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Inwestycja ma na celu ochronę naszego najcenniejszego materialnego dziedzictwa kulturowego i jest możliwa dzięki pozyskanej przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT) dotacji z budżetu państwa.
Szyb Żmija jest jednym z 28 artefaktów pogórniczych wpisanych w 2017 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Remont jest konieczny z powodu uszkodzeń obudowy, spowodowanych okresowym przemarzaniem i oblodzeniem.
Głęboki na ponad 40 m szyb Żmija (niem. Schlange Schacht) wybudowano w 1811 roku. Służył on pruskiej kopalni ołowiu i srebra Fryderyk do transportu urobku na powierzchnię. Po zamknięciu kopalni w rejonie tarnogórskim w roku 1913 szyb został zasypany. Dopiero na początku lat 60 zaczęto jego odbudowę. Obiektowi wówczas nową funkcję jako część infrastruktury turystycznej. Obecnie Żmija wspomaga wentylację podziemnych wyrobisk i może być wykorzystywany na cele ewakuacyjne. Trenuje tutaj także grupa wysokościowa Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego z Bytomia.
Aktualnie, szyb nie posiada fundamentu, a jedynie obudowę zabezpieczającą przed osuwaniem się ziemi. Jego naziemna część nie jest dostępna dla turystów, a budowla w formie rynny chroni urządzenia wentylacyjne przed warunkami atmosferycznymi oraz zabezpiecza wejście do szybu przed dostępem osób postronnych.
W ramach pierwszego etapu prac, od poziomu -5,95 m do głębokości -25,95 m, planowane są prace zabezpieczające konstrukcję szybu przed zawaleniem. Głównym celem jest zabezpieczenie systemu wentylacji podziemi, co pozwoli na dalsze udostępnianie kopalni dla zwiedzających i zachowanie jej na liście UNESCO. Remont został zlecony Zakładowi Robót Górniczych “GÓRREM” z Rudy Śląskiej.
Całkowity koszt remontu wynosi około 2 500 000 zł, z czego 1 948 000 zł Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej pozyskało ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochrona Zabytków”. Prace związane z realizacją zadania pn. Tarnowskie Góry, Zabytkowa Kopalnia Srebra, (1526): remont obudowy szybu „Żmija” mają zakończyć się do końca 2024 roku. SMZT liczy na sukcesywne pozyskiwanie środków na kolejne etapy remontu.
