niepełnosprawni – Zabytkowa Kopalnia Srebra

Zwiedzanie
Zabytkowej Kopalni Srebra

Oferta grupowa Zobacz wszystkie oferty

Kopalnia bez barier w wyjątkowym przewodniku

„Śląskie bez barier” to nowy przewodnik turystyczny Śląskiej Organizacji Turystycznej, opracowany z uwzględnieniem potrzeb szczególnej grupy turystów, jakimi są niepełnosprawni, osoby starsze lub rodziny z małymi dziećmi. Jedną z propozycji jest zwiedzanie Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Tarnogórski obiekt nazywany jest kopalnią bez barier, ponieważ po budynku oraz trasie turystycznej pod ziemią, można poruszać się bez żadnych ograniczeń np. ruchowych lub wiekowych.

Jedyny taki przewodnik dla każdego

Przewodnik został podzielony na rozdziały, w których znajduje się 68 gotowych propozycji wycieczek po województwie śląskim. Każda posiada informacjami o jej długości, czasie przebycia oraz o tym jakie ciekawe obiekty turystyczne znajdują się na jej trasie i dlaczego warto się na nią wybrać. Zawiera również praktyczne wskazówki, np. gdzie zaparkować, czy można dojechać komunikacją publiczną oraz informacje o nawierzchni, poziomie trudności trasy, a nawet o tym, czy można ją pokonać samodzielnie, czy też potrzebny będzie asystent dla osoby z niepełnosprawnością.

Autorem opracowania jest wiceprzewodniczący Rady ds. Turystyki Osób Niepełnosprawnych Zarządu Głównego PTTK.  Zaproponowane w przewodniku trasy i szlaki zostały zweryfikowane przez autora podczas wielokrotnych wycieczek, w tym z turystami poruszającymi się na wózkach. W przewodniku zostały opisane również wydarzenia oraz inicjatywy w województwie śląskim przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami.

 Przewodnik „Śląskie bez barier” został wydany w wersji drukowanej w nakładzie 2 tys. egzemplarzy i dostępny jest w Śląskiej Organizacji Turystycznej. Został również umieszczony na oficjalnym portalu turystycznym województwa śląskiego – slaskie.travel.

 „Śląskie bez barier” dostępne dla każdego TUTAJ.

Tarnogórskie UNESCO na początek i na koniec

„Tarnowskie Góry i okolice” to w sumie cztery wycieczki. 2 godziny 20 minut zajmuje pokonanie trasy miejskiej, która rozpoczyna się na parkingu obiektu wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – przy Zabytkowej Kopalni Srebra przy ul. Szczęść Boże 81 (w przypadku zjazdu pod ziemię trzeba doliczyć dodatkowe półtorej godziny).

Na terenie kopalni znajdują się: sala kinowo-konferencyjna, restauracja, sklepy z pamiątkami i minerałami oraz parking. Tuż przy budynku kopalni znajduje się Skansen Maszyn Parowych. Wchodzimy na teren kopalni. Wejście posiada podjazd dla wózków inwalidzkich. Podjazdy oraz winda są również wewnątrz obiektu. Istnieje możliwość wypożyczenia składanego wózka inwalidzkiego. Spływ łodziami jest możliwy dla osób na wózkach, ale wcześniej należy to uzgodnić. Podziemna trasa turystyczna ma długość 1740 m, a podziemny przepływ łodziami odbywa się na odcinku 270 m. Po terenie skansenu możemy również zamówić przejażdżkę małą kolejką wąskotorową. Trasa przejścia ścieżką skansenu to odcinek ok. 400 m. Wychodzimy z kopalni, skręcamy w lewo do ul. Małej. Wzdłuż ulicy wyznakowany został czarny pieszy Szlak Segiecki. Po przekroczeniu obwodnicy (DK11 i DK78) kontynuujemy wędrówkę ul. Górniczą do rynku. Od kopalni to odcinek 2,6 km – czytamy w przewodniku.

Dalej przewodnik przybliża turystom zabytki na tarnogórskim rynku oraz wokół niego (ratusz, kościół ewangelicki, kościół pw. Św. Ap. Piotra i Pawła i Dzwonnica Gwarków). Wycieczka kończy się na jeszcze jednym obiekcie z listy UNESCO, czyli Parku Miejskim. Cała trasa ma niecałe 6 km.

Poza tym w powiecie tarnogórskim przewodnik poleca “spacer po parku w Reptach”, gdzie mieści się Sztolnia Czarnego Pstrąga, “przechadzkę po Śląskim Ogrodzie Botanicznym” w Radzionkowie lub “wyprawę do Bazyliki i na Kalwarię w Piekarach Śląskich”.

Kopalnia bez barier

Budynek, teren wokół niego i przede wszystkim podziemna trasa turystyczna są przystosowane dla osób z fizycznymi ograniczeniami. Od kilku tygodni Zabytkowa Kopalnia Srebra posiada certyfikat potwierdzający, że obiekt jest przyjazny niepełnosprawnym.

Kopalnia bez barier z certyfikatem

– Od dawna wiem, że wasza organizacja oraz obiekty są przyjazne wszystkim, ale to, że jesteście przyjaźni osobom niepełnosprawnym, cieszy mnie szczególnie – powiedziała starosta tarnogórski Krystyna Kosmala podczas wręczania certyfikatu “Bądź Przyjazny” dla miejsc przyjaznych osobom niepełnosprawnym w powiecie tarnogórskim, który otrzymała Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. 29 listopada 2022 r. na sesji Rady Powiatu Stanisław Karcz, wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej odebrał wyróżnienie.

Kopalnia bez barier

Miejsca, które otrzymują certyfikat, muszą bez zarzutu spełniać wyznaczone standardy. Zarówno budynek kopalni, jak i trasa turystyczna pod ziemią są odpowiednio przystosowane (szczególnie osobom z ograniczeniami ruchowymi):

  • podjazd dla wózków
  • winda
  • miejsce parkingowe dla osób niepełnosprawnych
  • chodnik okrężny (część trasy turystycznej) dedykowany osobom niepełnosprawnym ruchowo
  • utwardzony spąg (podłoga pod ziemią)
  • a do tego także defibrylator AED zawieszony w kasie kopalni, taśmy, dzięki którym lepiej i łatwiej widać schody, przewijak w toalecie dla niepełnosprawnych, włączniki światła na odpowiedniej wysokości…

Dzięki udogodnieniom po budynku swobodnie mogą poruszać się m.in. osoby na wózkach inwalidzkich. Żadne fizyczne ograniczenia nie są przeszkodą, żeby zjechać 40 metrów pod ziemię i poczuć surowy klimat tarnogórskich podziemi. Labirynt korytarzy można także zwiedzać w każdym wieku i nawet z dzieckiem w wózku, który jeśli jest składany, może płynąć łodzią. Grupy zorganizowane mogą skorzystać z tzw. krótkiej trasy i chodnika okrężnego dedykowanego osobom niepełnosprawnym ruchowo.


“Bądź Przyjazny” w powiecie tarnogórskim

To już czwarta edycja akcji, której inicjatorem jest Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych działająca przy Starostwie Powiatowym w Tarnowskich Górach. Skierowana jest m.in. do właścicieli i kierowników sklepów, restauracji, kawiarni, banków, ośrodków kultury i urzędów, a celem jest stworzenie mapy miejsc przyjaznych dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

W tym roku zgłosiło się 6 miejsc, ale po weryfikacji certyfikat otrzymały 4 z nich. Razem z tarnogórską kopalnią certyfikat przyznano także Powiatowemu Urzędowi Pracy w Tarnowskich Górach, Restauracji-Winiarni Sedlaczek w Tarnowskich Górach oraz Restauracji Collina ze Zbrosławic.

Wszystkie miejsca można znaleźć na aktualizowanej co roku MAPIE.


Tarnowskie Góry w Wieliczce

– Nasze szole są zawsze dla Was otwarte – powiedział prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej Zbigniew Pawlak w Kopalni Soli w Wieliczce na wernisażu wystawy pn. „Wieliczka i Tarnowskie Gory. Śladami Zabytków na liście UNESCO”. Od 13 października ponad 100 metrów pod ziemią można oglądać efekty XXII Pleneru Malarskiego Artystów Niepełnosprawnych, który pod koniec czerwca odbył się w Mieście Gwarków. Uczestników wydarzenia zainspirowała m.in. Zabytkowa Kopalnia Srebra, która jest obiektem przystosowanym dla osób z różnymi niepełnosprawnościami.

Jak dodał Pawlak, każda kopalnia jest miejscem wyjątkowym i pewnie zwykłemu turyście kojarzy się z niedostępnością. A Wieliczka oraz tarnogórska kopalnia to obiekty turystyczne, które osoby niepełnosprawne mogą zwiedzać. Ten plener to także kolejny dowód na to, że są to miejsca magiczne, które inspirują artystów do twórczości.



Na wystawie w komorze Staszica znalazło się 106 prac. Wykonane zostały różnymi technikami artystycznymi (głównie obrazy olejne, ale też pastele, akwarele, ołówek i po raz pierwszy linoryt). Na obrazach pojawiły się tarnogórskie podziemia, budynek Sztolni Czarnego Pstrąga, Skansen Maszyn Parowych lub Dzwonnica Gwarków.

Prace, które możemy podziwiać, to efekt pleneru, który cyklicznie odbywa się w miejscach szczególnych, bo wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Artyści tworzyli m.in. w Wieliczce, na Zamku Żupnym, a ostatnio właśnie w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Bardzo się cieszymy, że możemy współpracować ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej i wspierać w swojej twórczości osoby niepełnosprawne – powiedział Jan Godłowski dyrektor Muzeum Żup Krakowskich.



Tegoroczny plener w Mieście Gwarków odbył się w dniach 27-29 czerwca pod nazwą: „Wieliczka i Tarnowskie Góry – śladami zabytków na liście UNESCO”. W wydarzeniu wzięło udział 50 artystów z różnorakimi niepełnosprawnościami i z różnych stron Polski m.in. z Krakowa, Bytomia, Katowic, Krzeszowic, Piekar Śląskich, Rudawy, Szczecina, Włocławka, Pszczyny, Krosna i Wieliczki. Wśród uczestników był m.in. Walery malujący ustami, Stanisław, który nie ma rąk, ale tworzy stopami, czy też Basia Marzec – stała bywalczyni plenerów.

Powstało w sumie 155 prac. Motywem przewodnim wydarzenia tym razem były kopalnie, które zapisały się w historii Polski, bo w Wieliczce pozyskiwano cenną sól, a w Tarnowskich Górach kruszec do bicia srebrnych monet. Oba obiekty dzięki swojej wyjątkowej wartości zostały wpisane na listę UNESCO.

Od 23 lat organizujemy plenery. Byliśmy w wielu miejscach zarówno w Polsce, jak i za granicą. Sama wystawa pierwszy raz organizowana jest pod ziemią. Bardzo dziękuję, że niepełnosprawni artyści są mile widziani w kopalniach. Warto, bo na naszych wydarzeniach nie ma smutku. Widać wyłącznie radość i uśmiech  – mówiła Helena Maślana prezes Fundacji Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie.

Organizatorem pleneru oraz wystawy było Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej i Fundacja Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie. Tarnowskie Góry w Wieliczce można oglądać do 27 listopada. A potem? Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej będzie się starało, żeby chociaż część prac można było obejrzeć w Mieście Gwarków.


Kopalnia bez barier

Podziemia oraz krajobrazy Tarnowskich Gór i Wieliczki były motywem przewodnim XXII Pleneru Malarskiego Artystów Niepełnosprawnych. Przez 3 dni uczestnicy zwiedzili obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz „przelali” swoje artystyczne wizje na płótna. Tegoroczny projekt zrealizowany został przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Fundacją Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie i Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Efekty zostaną zaprezentowane na wystawie, którą zaplanowano na jesień.

To już 22 edycja pleneru

Wśród uczestników była jedna osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim i malujący za pomocą ust, mężczyzna bez rąk, który tworzy stopami, osoby niepełnosprawne intelektualnie, czy też przewlekle chorujące. Wszystkich połączyła pasja do sztuki. I każdy z nich zjechał w Zabytkowej Kopalni Srebra 40 metrów w dół, żeby (tyle, na ile siły pozwoliły) zwiedzić unikatowe podziemia z listy UNESCO.

Wasze podziemia są bardzo fajne (choć plecy mogą w niektórych miejscach zaboleć). Byłem kiedyś w kopalni w Rumunii i tam dopiero trzeba było się namęczyć. Tutaj można w miarę swobodnie się poruszać – mówi Stanisław, który swoje obrazy maluje… stopami. I robi to lepiej niż niejeden w pełni sprawny artysta, ponieważ jego twórczość wystawiona na sprzedaż cieszy się bardzo dużym powodzeniem.



Inny artysta, Walery zjechał pod ziemię tylko na chwilę, ale to nie przeszkodziło mu namalować gwarków (za pomocą ust). Zresztą zazwyczaj maluje, spoglądając na zdjęcia. W zestawieniu z fotografią obraz wygląda niemal identycznie. Efekty jego pracy zachwyciły m.in. francuską modelkę, piosenkarkę i aktorkę filmową Brigitte Bardot, która zakupiła jedno z dzieł.



Zajęcia plastyczne to nie tylko przyjemność i forma ciekawego spędzania czasu. Dla osób niepełnosprawnych umysłowo to także terapia. Zresztą wystarczyło tylko spojrzeć na uczestników. Uśmiech nie schodził z ich twarzy.

Wszyscy są tutaj z własnego wyboru. Zresztą w naszej grupie jest tylko jeden debiutant. Reszta to stali i wieloletni uczestnicy. Malowanie jest fajne, ale po przerwie spowodowanej pandemią wszystkich nas cieszą przede wszystkim ponowne spotkania z ludźmi. Tego nie zastąpią żadne warsztaty – mówią zgodnie opiekunowie.



Tegoroczny plener odbył się w dniach 27-29 czerwca pod nazwą: „Wieliczka i Tarnowskie Góry – śladami zabytków na liście UNESCO”. W wydarzeniu wzięło udział 50 artystów z różnorakimi niepełnosprawnościami.

Plener rozpoczęto w Zamku Żupnym. Do Tarnowskich Gór uczestnicy dotarli w poniedziałek po południu. Kolejny dzień rozpoczęli od wycieczki do kopalni. Chętni zwiedzili muzeum oraz podziemia. Przez cały dzień na terenie obiektu można było spotkać artystów. I choć chwilowe załamanie pogody nie pozwoliło malować w Skansenie Maszyn Parowych, to znalazło się miejsce w restauracji oraz holu głównym.

Środa to już wizyta w Parku Repeckim. Przy szybie Sylwester uczestnicy wysłuchali ciekawostek dot. historii Sztolni Czarnego Pstrąga. Resztę czasu poświęcili na prace plenerowe.

Artystom w tworzeniu dzieł pomagała tarnogórzanka Marta Czarnecka-Tokarz.

Dla organizatorów nie ma rzeczy niemożliwych

Organizowanie plenerów malarskich w kopalni i do tego skierowanych do osób z niepełnosprawnościami, to duże wyzwanie. Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka po raz pierwszy zdecydowało się na ten eksperyment w 1999 r., organizując plener w kopalni soli w Wieliczce na głębokości dokładnie 135 m. Były obawy, czy jest to pomysł właściwy ze względu na bezpieczeństwo uczestników, słabe oświetlenie i chłód. Okazało się, że już sam pobyt w kopalni był leczniczym i to nie ze względu na specyficzne powietrze. Niepełnosprawni dostali możliwość pokonania własnych obaw przed barierami i wyzwaniami. Możliwość malowania w kopalni tak spodobała się uczestnikom, że chcieli tu przyjechać ponownie. Wielokrotnie plenery były organizowane najpierw w kopalni w Wieliczce, a później także w Bochni.

Projekt realizowany był w różnych cyklach. Od kilku lat uczestnicy wędrują śladami zabytków wpisanych na listę UNESCO, dokumentując je w swój niepowtarzalny sposób. Tegoroczny projekt realizowany jest przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Fundacją Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie i Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w Tarnowskich Górach.

Ekspozycja w Muzeum Żup Krakowskich w kopalni soli w Wieliczce znajduje się na głębokości 135 m (III poziom kopalni). Rozciąga się na długości 1,5 km. Prezentuje bogate i cenne dziedzictwo górnicze: unikatową kolekcję kieratów (maszyn wyciągowych) oraz innych urządzeń, maszyn, wózków, wentylatorów, narzędzi, duży zbiór okazów soli (w tym kryształów). Jest też sztuka (dzieła Jana Matejki i obrazy z niezachowanych kaplic z kopalni oraz cenny Róg Bractwa Kopaczy). Liczne ślady pozyskiwania soli zachowane są na ścianach ogromnych komór Maria Teresa i Saurau. W Muzeum dostępna jest multimedialna kaplica św. Jana Pawła II i estradowa komora Alfonsa Długosza.

Zabytkowa Kopalnia Srebra, czyli obiekt bez barier

Trasa turystyczna w Tarnowskich Górach 40 metrów pod ziemią ma dokładnie  1740 m. Niewielki odcinek, bo 270 m trzeba pokonać łodzią. Do tego jeden z korytarzy ma tylko 1,4 m wysokości. To mogą być bariery nie do pokonania dla osób z ruchowymi ograniczeniami. Dlatego w latach 90. XX wieku postanowiono dostosować podziemne wyrobiska dla niepełnosprawnych.

„ Roboty związane z tym przedsięwzięciem prowadzone były w dwóch etapach. Pierwszy etap polegał na wykonaniu dodatkowego swobodnego przejścia w Komorze Srebrnej i trwał od lipca do września 1996 r. Uroczystego otwarcia tego przejścia dokonał Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Bytomiu, członek Komitetu Doradczego – mgr inż. Stanisław Gołda.
Drugi etap robót polegał na zlikwidowaniu schodów w trzech wyrobiskach chodnikowych i trwał od marca 1997 do marca 1998 roku. Należy w tym miejscu podkreślić, że bez doraźnej pomocy członków Komitetu realizacja tego programu byłaby niemożliwa” –
czytamy w Monografii Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.

Dzięki przedsięwzięciu obiekt mogą zwiedzać osoby z różnymi problemami oraz stopniami niepełnosprawności.