Ważne informacje
Czego możesz się spodziewać
- odkryj bogatą kolekcję maszyn, które były kiedyś motorem europejskiej gospodarki
- 26 eksponatów parowych,
- koło wodne z XVII w.
- kamienie graniczne pól górniczych
- szola górnicza z kopalni srebra
Skansen to obowiązkowy punkt każdej wycieczki do Zabytkowej Kopalni Srebra. Dlaczego? Bo to jedna z największych w Polsce kolekcji zabytkowych maszyn i parowozów. Na obszarze o powierzchni około 1 ha znajdują się takie eksponaty jak: walec drogowy, dźwig kolejowy, sprężarka, lokomobila, liczne parowozy, agregat prądotwórczy, pompy parowe oraz maszyny wyciągowe. Wszystkie eksponaty pozyskało Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej – właściciel skansenu i kopalni srebra.
Rozruch skansenu nastąpił w 1976 r. dzięki staraniom Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Jego lokalizacja nawiązuje do historii tarnogórskiego górnictwa, którego decydującym elementem dynamicznego rozwoju od końca XVIII było wprowadzenie nowoczesnej jak na owe czasy techniki parowej.
Oprócz maszyn napędzanych siłą pary, na terenie skansenu znajdują się również inne ciekawe eksponaty takie jak koło wodne. Zanim nastał wiek pary do produkcji metali wykorzystywano potężne drewniane konstrukcje. Aby wprawić je w ruch wykorzystywano do tego celu siłę wody. Nasz eksponat ma aż 4 m średnicy i jest wierną rekonstrukcją koła wodnego z XVII w. To jedyny eksponat niezaliczony do zabytków techniki parowej.
Wędrując alejkami skansenu odkrywamy również kamienie graniczne pól górniczych z XIX w., które wyznaczały kiedyś granice rejonów wydobywczych, a także górnicza szola, leżąca przy budynku dawnej maszynowni.
Zespół prądotwórczy parowy
Producent
Siemens- Schuckert, Främbs & Freudenberg, Maschinen – Anstalt, Eisengiesserei & Kesselschmiede, Schweidnitz I/Schl
Użytkownik
Wytwórnia Chemiczna w Krupskim Młynie k/ Tarnowskich Gór
Rok budowy
1934
Maszyna parowa napędzająca ekshaustor | wentylator ssący | w koksowni
Producent
Donnersmarck Hütte – Zabrze
Użytkownik
Koksownia “Concordia” w Zabrzu
Rok budowy
1900
Maszyna parowa tłokowa próżniowa z kołem zamachowym
Producent
Maschinen – U. Armatur Fabrik Vorm. Klein, Schauzlin & Becker Frankenthal, Pfalz.
Użytkownik
Zakłady wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich
Rok budowy
1903
Maszyna wyciągowa parowa typ – bębnowy
Producent
L. Fischbach
Użytkownik
KWK “Śląsk” – Rejon II “Matylda”, Szyb “Maria”
Rok budowy
1887
Maszyna wyciągowa parowa typ – Köppe
Producent
Maschinengeselschaft, Bayenthot – Köln
Użytkownik
KWK “Śląsk” – Rejon II “Matylda”, Szyb “Józef”
Rok budowy
1883
Maszyna parowa wyciągowa typ – Köppe K-7000
Producent
Gutehoffnungshütte Sterkrade
Zmodernizowana
Donnesmarckhütte Hindenburg w roku 1925
Użytkownik
Kopalnia „Zabrze – Bielszowice” – Ruch Pole Poręba
Rok budowy
1907
Silnik parowy tłokowy
Producent
Polskie Fabryki Maszyn i Wagonów,
L. Zieleniewski S.A., Kraków – Lwów – Sanok
Użytkownik
Zakłady Wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich
Rok budowy
1926
Pompa odwadniająca wirnikowa pionowa
Producent
C.H. Jaeger & Co. Leippzig – Plagwitz
Użytkownik
ZGH “Orzeł Biały” w Piekarach Śląskich
Rok budowy
1926
Pompa tłokowa typ – LK 5, 3/4″ x 10/40 SCZU
Producent
Maschinen U. Bohrgerätefabrik, A. Wirth & Co. Erkelenz
Użytkownik
PKGZ “Sanok” – Kopalnia Strachocina
Rok budowy
1951
Pompa parowa przyścienna
Producent
Schwade & Co. Erfurt, Dendsche “Automat”, Dampfpumpenfabrik
Użytkownik
Zakłady wodociągowe “Staszic” w Reptach Śląskich
Rok budowy
1903
Pompa parowa tłokowa typ Worthington
Użytkownik
P.K.G.Z. Sanok
Rok budowy
1952
Dłutownica typ – PMZ 92
Producent
Maschinen Fabrik F. Reitbauer,KUK Hoflieferant,Wien II. Am Tabor 11
Użytkownik
PKGZ “Sanok” – Warsztat Grabownica
Rok budowy
1914
Kocioł parowy lokomobilny typ Ln-2
Producent
Akcyjna Fabryka Wagonów w Sanoku
Użytkownik
PKGZ “Sanok” – Warsztat Główny
Rok budowy
1910
Kocioł parowy stojący systemu Lachapella
Producent
Fabryka Kotłów Makarewicz w Warszawie
Użytkownik
Stacja Wodna Herby Nowe
Rok budowy
1926
Kocioł parowy /walczak/ jednopłomieniowy
Użytkownik
PKGZ “Sanok”
Rok budowy
1910
Parowóz normalnotorowy typ – TKh 12
Producent
Lokomotiv Fabrik Krauss Comp. Linz
Użytkownik
Huta “Świerczewskiego” – Zawadzkie
Rok budowy
1910
Parowóź wąskotorowy typ – Tyb 4
Producent
Henschel & Sohn, Kassel
Użytkownik
Lokomotywownia Wąskotorowa Mława
Rok budowy
1906
Parowóz normalnotorowy bezpaleniskowy typ – TKBB
Producent
Borsig Lokomotiv-Werke GmbH, Berlin – Tegel
Użytkownik
Elektrociepłownia Wrocław
Rok budowy
1917
Parowóz wąskotorowy typ – T49 Ryś
Producent
Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce „Fablok” S. A. w Chrzanowie
Użytkownik
Huta “Zygmunt” w Bytomiu – Łagiewnikach
Rok budowy
1947
Parowóz wąskotorowy z tendrem typ – Px4
Producent
Podolska Wytwórnia Parowozów im. Ordżonikidze
Użytkownik
PKP Lublin, Parowozownia Karczmiska
Rok budowy
1936
Parowóz wąskotorowy typ – LAS 49
Producent
Fabryka Lokomotyw im. Feliksa Dzierżyńskiego w Chrzanowie
Użytkownik
Koleje Dojazdowe Bytom
Rok budowy
1953
Parowóz wąskotorowy typ – T49 Ryś
Producent
Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce „Fablok” S. A. w Chrzanowie
Użytkownik
Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Poznań
Rok budowy
1950
Wagon – cysterna
Użytkownik
Koleje Dojazdowe Bytom
Rok budowy
1884
Kolejowy samobieżny żuraw parowy
Producent
Usines Emile Duray, Belgia
Użytkownik
Huta “Baildon” w Katowicach
Rok budowy
1940
Walec drogowy parowy
Producent
Towarzystwo Akcyjne H. Cegielskiego
Użytkownik
Powiatowy Zarząd Dróg Lokalnych w Oświęcimiu
Rok budowy
1928
