Od 11 lipca 2020 r. turyści odwiedzający Sztolnię Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach mogą przepłynąć obiekt nowymi łodziami. Przy zaangażowaniu kilkudziesięciu osób wprowadzono je do podziemi. Całą operację sfilmowała wraz z tarnogórską firmą Olmet stacja Discovery.
Zanim nowe łodzie zostały wprowadzone do podziemnego chodnika odwadniającego, trzeba było wypłynąć na powierzchnię starym składem. W historii obiektu odbyły się tylko dwie takie wymiany. Trzecia była bardzo spektakularna, bo odbyła się pod czujnym okiem znanej na całym świecie stacji Discovery.
Pierwsze łódki wprowadzono do podziemi sztolni w 1957 r. gdy obiekt otwierał swe podwoje dla zwiedzających.
Drugi komplet, składający się z 10 łodzi, wypłynął w swój dziewiczy rejs 12 stycznia 1981 r. Łodzie te pracowały na potrzeby ruchu turystycznego przez blisko cztery dekady i do 5 lipca 2020 r. przewiozły dokładnie 1 776 497 osób.
Łodzie te pracowały na potrzeby ruchu turystycznego przez blisko cztery dekady i do 5 lipca 2020 r. przewiozły dokładnie 1 776 497 osób.
10 nowych łodzi wyprodukowała na zlecenie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej stocznia Nautamech z Wilkowic w gm. Zbrosławice. SMZT, które jest zarządcą turystycznego odcinka Sztolni Głębokiej Fryderyk pn. Sztolnia Czarnego Pstrąga, przekazało wcześniej firmie archiwalny projekt łodzi wykonany przez inż. Karola Swobodę. Idea była taka, by zachować pierwotny wygląd łodzi, ale nieco je udoskonalić.
Wymiana łodzi to potężna operacja logistyczna, w której wzięło udział kilkadziesiąt osób. W całym przedsięwzięciu pomogła tarnogórska firma Olmet, której pracownicy pod kierownictwem Przemysława Olesia biorą udział w znanym programie telewizyjnym Złomowisko.pl emitowanym na antenie stacji Discovery. Firmie udało się namówić producentów Złomowiska, by jeden z odcinków poświecić właśnie wymianie łodzi w sztolni, która widnieje na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Firma Olmet, znana ze wspierania różnych inicjatyw lokalnych, umówiła się ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, iż całą operację wymiany łodzi przeprowadzi całkowicie bezpłatnie, angażując swoje siły kadrowe i sprzęt. W całej operacji wzięli udział także członkowie Sekcji Penetracji i Ochrony Podziemi, a także Zarząd Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
Wszystko zaczęło się z samego rana na terenie Skansenu Maszyn Parowych przy Zabytkowej Kopalni Srebra, gdzie odbył się załadunek nowych łodzi i ich transport na wylot sztolni w Ptakowicach. W międzyczasie ekipa telewizyjna, pracownicy Olmetu i członkowie SMZT udali się do Parku Repeckiego. Tam zeszli szybem Sylwester do podziemi Sztolni Czarnego Pstrąga i pełnym składem starych łodzi ruszyli w stronę szybu Ewa i dalej w stronę wylotu, pokonując odcinek ponad 2 km.
Tam czekały już samochody i specjalna koparka przeładunkowa z chwytakiem pazurowym, dzięki której sprawnie i całkowicie bezpiecznie można było ładować stare i rozładowywać nowe łodzie.
Pierwsza w tzw. oknie sztolni, czyli bramie gwarków pojawiła się łódka oznaczona numerem 1. Trafi ona przed nową bazę turystyczną przy szybie Sylwester i będzie służyła jako element ekspozycyjny. 4 łodzie wróciły do podziemi i będą wykorzystywane w celach technicznych, po dwie przy każdym podszybiu. 5 pozostałych łodzi zostało przekazanych Olmetowi do dowolnego wykorzystania.
Operacja wymiany łodzi była możliwa dzięki zgodzie, jaką SMZT udzieliły Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, które zarządza finalnym odcinkiem sztolni od szybu Ewa aż do wylotu oraz firma BPW Sp. z o.o. Zakład Wierceń, Kotwienia i Usług Górniczych. Firma ta prowadzi na zlecenie MGW (partner projektu) i SMZT (beneficjent) prace budowlane realizowane z unijnego projektu dotyczącego “zachowania dziedzictwa kulturowego zabytkowej Sztolni Fryderyk w Tarnowskich Górach poprzez zabezpieczenie górotworu i modernizację gospodarki wodnej”. Prace te mają się ku końcowi. Sztolniowe wody płyną już korytem sztolni, a nie bajpasem, co pozwoliło na wymianę łodzi. Odrestaurowany jest także portal sztolni popularnie zwany bramą gwarków.
